wywiady / o książce

Tylko „Niedziela życia”, nic innego

Raymond Queneau

Rozmowa Raymonda Queneau z Raymondem Queneau, towarzysząca premierze książki Niedziela życia w przekładzie Hanny Igalson-Tygielskiej, wydanej w Biurze Literackim 4 października 2016 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Ray­mond Quene­au: No i co?

Ray­mond Quene­au: No i co?

Nie­dzie­la życia?

Takich jak ona są tysią­ce.

A takich powie­ści jak inne też są tysią­ce, nie?

To żaden argu­ment.

Co ja prze­czy­ta­łem?

Tyl­ko Nie­dzie­lę życia, nic inne­go.

Nie mia­łeś nic inne­go do napi­sa­nia?

Czy sądzisz, że to tro­chę dla cie­bie nie­zro­zu­mia­łe?

A co tu było do zro­zu­mie­nia?

Wiek głów­ne­go boha­te­ra.

Niby dla­cze­go?

Bo Julia wyj­dzie za chło­pa­ka, któ­ry jest od niej o dwa­dzie­ścia, dwa­dzie­ścia pięć lat młod­szy. Do cze­go to dopro­wa­dzi? Powiedz mi, do cze­go to dopro­wa­dzi?

Uwa­żasz, że głów­na boha­ter­ka jest szpet­na?

Nie, nie, cał­kiem dobrze się trzy­ma. Ale dwa­dzie­ścia, dwa­dzie­ścia pięć lat róż­ni­cy, to już coś. Ona mogła widzieć, jak fran­cu­ska pie­cho­ta w czer­wo­nych por­t­kach dro­bi­ła przed pre­zy­den­tem Fal­li­ères. A on nawet nie musi wie­dzieć, co to za jeden ten Fal­li­ères.

Ale on nie ma dwu­dzie­stu lat. A co naj­wię­cej, Julia ma to gdzieś. Powiedz: uwa­żasz, że jest prze­cho­dzo­na?

Wca­le nie.

Gębu­sia jak?

W porzo.

Pier­siąt­ka?

Mogą być.

Nóżę­ta?

Jak trze­ba.

To o co cho­dzi?

Liczy się nie tyl­ko stro­na fizycz­na, jak powie sio­stra głów­nej boha­ter­ki. Cho­dzi też o mora­le.

„Jej­ku”, odpo­wie jej Julia. Skąd ona wycią­gnę­ła podob­ny tekst?

Nie wysi­laj się, sam jej to pod­su­ną­łem.

Czy ta głu­pia Julia napraw­dę myśli, że wszyst­kich face­tów trzy­ma się tym samym?

Jego będzie umia­ła.

Co z tego wynik­nie?

Dobre, same dobre rze­czy.

A czy dziew­czy­na poma­ga­ją­ca w skle­pie zno­wu komuś dała?

Zapy­ta­na, otwo­rzy­ła usta, ale nie zdą­ży­ła się ode­zwać.

I co?

Pró­bo­wa­ła wymi­gać się od zanie­sie­nia cze­goś pani Foucol­le.

Co ją to obcho­dzi­ło?

Stwier­dzi­ła, że nie wie.

Chcesz mi jesz­cze coś powie­dzieć?

Napraw­dę uwa­żasz, że Julie robi głup­stwo?

Co masz na myśli?

Prze­cież to jasne.

Co takie jasne?

Musia­łem to napi­sać.

Tyl­ko tyle masz mi do powie­dze­nia?

Jesz­cze ci mało?

A czy sio­stry będą pamię­tać zaułek Tra­inée?

Nazwa w sam raz.

Czy będą pamię­tać, co wyda­rzy­ło się przy wycho­dze­niu z pod­sta­wów­ki?

Pew­nie.

Pamię­tasz?”, zapy­ta Julia, z góry się śmie­jąc z jakie­goś wspól­ne­go wspo­mnie­nia, któ­re będzie zamie­rza­ła przy­wo­łać.

Chan­tal jej prze­rwie.


[OD REDAKCJI: Niniej­sza roz­mo­wa jest mało wybred­nym żar­tem w sty­lu OuLi­Pij­skim, do któ­re­go to żar­tu mate­ria­łu tek­sto­we­go dostar­czy­ła oczy­wi­ście Nie­dzie­la życia Ray­mon­da Quene­au w prze­kła­dzie Han­ny Igal­son-Tygiel­skiej. Czy­tel­ni­kom na tyle sza­lo­nym, by odda­wać się lek­tu­rze pro­zy tego pisa­rza, nie trze­ba tłu­ma­czyć, czym było OuLi­Po i dla­cze­go ta roz­mo­wa ma jed­nak pewien głęb­szy sens, dodać jed­nak moż­na, że w pra­cy uru­cho­mio­nej tu maszy­ny tek­sto­twór­czej nie­ja­ką rolę ode­gra­ła cyfra sie­dem, ozna­cza­ją­ca kil­ka róż­nych rze­czy, ale też prze­cież siód­my dzień tygo­dnia, czy­li nie­dzie­lę. Tych, któ­rzy zde­ko­do­wa­li uży­tą regu­łę trans­for­ma­cyj­ną, zachę­ca­my do napi­sa­nia swej wła­snej Nie­dzie­li życia.]

belka_2

O autorze

Raymond Queneau

Urodził się w 1903 roku, zmarł w 1976. Autor powieści, poematów, esejów, komentator Hegla. Był lektorem wydawnictwa Gallimard (od 1938), członkiem Akademii Goncourtów (1951–1970) i dyrektorem Encyklopedii Plejady (od 1954), a ponadto członkiem Kolegium Patafizyki (1950) i jednym z założycieli eksperymentalnej grupy OuLiPo (1960, Warsztat Literatury Potencjalnej). Cykl Ćwiczenia stylistyczne (1947; wyd. pol. 2005, tłum. J. Gondowicz) i powieść Zazie w metrze (1959; wyd. pol. 2005, tłum. M. Ochab) przyniosły mu sławę. W polskim przekładzie ukazały się Pierrot mon ami (2002, tłum. A. Wasilewska), Dzieła zebrane Sally Mary (2003, tłum. J. Gondowicz, H. Igalson-Tygielska, A. Wasilewska), Sto tysięcy miliardów wierszy (2008, red. K. Bazarnik, Z. Fajfer), Psia trawka (2014, tłum. H. Igalson-Tygielska). Obszerne fragmenty kilku powieści Raymonda Queneau zostały opublikowane w monograficznym numerze „Literatury na Świecie” (6/2000).

Powiązania

Kroniki ukrytej prawdy, Sroga zima oraz Biblia i inne historie

nagrania / stacja Literatura Różni autorzy

Spo­tka­nie wokół ksią­żek Kro­ni­ki ukry­tej praw­dy Pere­’a Cal­der­sa, Sro­ga zima Ray­mon­da Quene­au i Biblia i inne histo­rie Péte­ra Náda­sa z udzia­łem Anny Sawic­kiej, Elż­bie­ty Sobo­lew­skiej, Anny Wasi­lew­skiej, Anny Kału­ży i Jaku­ba Skur­ty­sa w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 24.

Więcej

Sroga zima

utwory / zapowiedzi książek Hanna Igalson-Tygielska Raymond Queneau

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Sro­ga zima Ray­mon­da Queneau’a, w prze­kła­dzie Han­na Igal­son-Tygiel­ska, któ­ra uka­że się nakła­dem Biu­ra Lite­rac­kie­go 23 kwiet­nia 2019 roku.

Więcej

Debiuty dawniej

nagrania / stacja Literatura Różni autorzy

Spo­tka­nie autor­skie z udzia­łem Han­ny Igal­son-Tygiel­skiej, Jerze­go Jar­nie­wi­cza, Anny Wasi­lew­skiej, Szy­mo­na Żuchow­skie­go i Ada­ma Lip­szy­ca w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 21.

Więcej

Niedziela życia (2)

utwory / zapowiedzi książek Raymond Queneau

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Nie­dzie­la życia Ray­mon­da Quene­au, któ­ra uka­że się w prze­kła­dzie Han­ny Igal­son-Tygiel­skiej w Biu­rze Lite­rac­kim.

Więcej

Niedziela życia (1)

utwory / zapowiedzi książek Raymond Queneau

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Nie­dzie­la życia Ray­mon­da Quene­au, któ­ra uka­że się w prze­kła­dzie Han­ny Igal­son-Tygiel­skiej w Biu­rze Lite­rac­kim.

Więcej

Rozległa pustka czasu

recenzje / ESEJE Jakub Momro

Recen­zja Jaku­ba Mom­ro z książ­ki Nie­dzie­la życia Ray­mon­da Quene­au, wyda­nej w prze­kła­dzie Han­ny Igal­son-Tygiel­skiej w Biu­rze Lite­rac­kim w wer­sji papie­ro­wej 4 paź­dzier­ni­ka 2016 roku, a w wer­sji elek­tro­nicz­nej 8 maja 2017 roku.

Więcej

Niedziela z życia Raymonda Queneau. Trzynaście znaków zapytania

recenzje / ESEJE Przemysław Rojek

Recen­zja Prze­my­sła­wa Roj­ka z książ­ki Nie­dzie­la życia Ray­mon­da Quene­au, wyda­nej w prze­kła­dzie Han­ny Igal­son-Tygiel­skiej w Biu­rze Lite­rac­kim w wer­sji papie­ro­wej 4 paź­dzier­ni­ka 2016 roku, a w wer­sji elek­tro­nicz­nej 8 maja 2017 roku.

Więcej

Niedziela życia (2)

utwory / zapowiedzi książek Raymond Queneau

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Nie­dzie­la życia Ray­mon­da Quene­au, któ­ra uka­że się w prze­kła­dzie Han­ny Igal­son-Tygiel­skiej w Biu­rze Lite­rac­kim.

Więcej

Niedziela życia (1)

utwory / zapowiedzi książek Raymond Queneau

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Nie­dzie­la życia Ray­mon­da Quene­au, któ­ra uka­że się w prze­kła­dzie Han­ny Igal­son-Tygiel­skiej w Biu­rze Lite­rac­kim.

Więcej