Anna PODCZASZY: Grymasy

Dru­gą po San­ta­rém Eli­za­beth Bishop pre­mie­rą przy­szło­rocz­nej Sta­cji Lite­ra­tu­ra 24 są wyda­ne dzi­siaj Gry­ma­sy Anny Pod­cza­szy z ilu­stra­cja­mi Zuzan­ny Orliń­skiej.

Dru­gą po San­ta­rém Eli­za­beth Bishop pre­mie­rą przy­szło­rocz­nej Sta­cji Lite­ra­tu­ra 24 są wyda­ne dzi­siaj Gry­ma­sy Anny Pod­cza­szy z ilu­stra­cja­mi Zuzan­ny Orliń­skiej. Książ­ką poetyc­ką dla dzie­ci legnic­ka autor­ka debiu­tu­je nie­ja­ko po raz dru­gi. Poet­ka, któ­ra za pierw­szy tom danc z 2000 roku była nomi­no­wa­na do Nagro­dy Lite­rac­kiej Nike, a póź­niej wyda­ła jesz­cze dwie książ­ki z wier­sza­mi (Wte i nazad, 2003, Mniej, wię­cej, 2007), wra­ca w świet­nym sty­lu po jede­na­stu latach mil­cze­nia.

Książ­ka poka­zu­je, jak prze­bie­ga­ły ostat­nie lata „życia mię­dzy wier­szy­ka­mi” Anny Pod­cza­szy i jej rodzi­ny (w tym trój­ki dzie­ci, któ­re w książ­ce pozna­je­my i z pso­ce­nia, i z imie­nia). Poet­ka w żywio­ło­wych, dow­cip­nych, prze­wrot­nych, nie­kie­dy gorz­ko iro­nicz­nych, ale zawsze czu­łych wier­szach zapi­su­je swo­je doświad­cze­nie bycia mat­ką. Tek­sty z Gry­ma­sów to rodzaj „dono­sów” – tak jak syno­wie i cór­ka dono­szą mamie na sie­bie nawza­jem, tak mama-poet­ka „dono­si” na nich czy­tel­ni­kom.

Nie cho­dzi jed­nak ani o oskar­ża­nie (swo­ich dzie­ci o to, ile ner­wów, cza­su, wła­snych spraw zabie­ra­ją rodzi­com z życia), ani o „skar­że­nie się” na trud­ny los „Mat­ki Polki” (jeśli już, to może o spra­wie­nie, by głos mat­czy­ny stał się dzię­ki tym wier­szom tro­chę bar­dziej dono­śny). Wręcz prze­ciw­nie – czy­tel­nik z łatwo­ścią wyczu­wa języ­ko­wą fraj­dę, jaką spra­wia Pod­cza­szy pod­słu­chi­wa­nie i prze­pi­sy­wa­nie dzie­cię­cych odzy­wek.

Za figle spła­ta­ne mamie przez nie­sfor­ne dzie­ci – ona odpła­ca się im wier­sza­mi-figla­mi. Na ich gry­ma­sze­nie – ona ma cały wachlarz poetyc­kich min-gry­ma­sów. I tak jak oni zno­szą do domu róż­ne rupie­cie, któ­re mogą się do cze­goś przy­dać, tak ona zbie­ra dzie­cię­ce sen­ten­cje oraz prze­ko­ma­rzan­ki z pod­opiecz­ny­mi – i w swej poezji czy­ni z nich praw­dzi­we języ­ko­we skar­by. A wszyst­ko to w asy­ście wspa­nia­łych ilu­stra­cji Zuzan­ny Orliń­skiej.

W roz­mo­wie jaka towa­rzy­szy pre­mie­rze książ­ki w biBLio­te­ce Anna Pod­cza­szy mówi m.in.: „Dzie­ci to życie peł­ną gębą – i nie upra­wiam tu żad­nej ide­olo­gii, broń boże. To żywioł. Czte­ry żywio­ły na raz. Trze­ba nie lada mądra­li, żeby poka­zać wichro­wi, gdzie war­to wiać, a gdzie ucich­nąć, i jesz­cze więk­sze­go mądra­li, żeby wiatr usłu­chał. A więc dzie­ci uczą mnie poko­ry, że nie zja­dłam wszyst­kich rozu­mów, że może i coś tam wiem, ale bez prze­sa­dy”.

Gry­ma­sy z pod­ty­tu­łem Życie mię­dzy wier­szy­ka­mi Anny Pod­cza­szy kon­ty­nu­ują w Biu­rze Lite­rac­kim linię wydaw­ni­czą skie­ro­wa­ną do mło­de­go, ale wyma­ga­ją­ce­go czy­tel­ni­ka. To już dzie­wią­ta tego typu pozy­cja w cią­gu dzie­się­ciu lat i kolej­na współ­cze­sna poet­ka (po takich twór­cach jak Justy­na Bar­giel­ska, Zbi­gniew Machej, Joan­na Muel­ler, Jacek Pod­sia­dło i Piotr Som­mer) namó­wio­na przez wydaw­nic­two do napi­sa­nia książ­ki dla dzie­ci.

Dofi­nan­so­wa­no ze środ­ków Mini­stra Kul­tu­ry i Dzie­dzic­twa Naro­do­we­go pocho­dzą­cych z Fun­du­szu Pro­mo­cji Kul­tu­ry