BL‑e premiera / Ivan WERNISCH: Pernambuco

W serii „Kla­sy­cy euro­pej­skiej poezji” w wer­sji elek­tro­nicz­nej uka­za­ła się dzi­siaj książ­ka nie­po­kor­ne­go kla­sy­ka poezji cze­skiej Iva­na Wer­ni­scha, twór­cy poetyc­kich „prze­kra­dów”, utwo­rów ory­gi­nal­nych, nie­po­dob­nych do dzieł pió­ra innych auto­rów.

W serii „Kla­sy­cy euro­pej­skiej poezji” w wer­sji elek­tro­nicz­nej uka­za­ła się dzi­siaj książ­ka nie­po­kor­ne­go kla­sy­ka poezji cze­skiej Iva­na Wer­ni­scha, twór­cy poetyc­kich „prze­kra­dów”, utwo­rów ory­gi­nal­nych, nie­po­dob­nych do dzieł pió­ra innych auto­rów. Wer­nisch to poeta zaska­ku­ją­cy, pro­wo­ku­ją­cy, chu­li­ga­nią­cy, a jego tek­sty roz­po­zna­je się już po prze­czy­ta­niu kil­ku lini­jek. W Per­nam­bu­co autor odrzu­ca wia­rę w abso­lut­ną war­tość for­my i wła­snej poezji nada­je nowy kształt arty­stycz­ny. Język, jakim się posłu­gu­je, nie prze­sta­je zaska­ki­wać – wśród inspi­ra­cji poety znaj­du­ją się m.in. sta­re cze­skie tłu­ma­cze­nia Biblii, żydow­skie przy­po­wie­ści czy rosyj­skie wier­sze ludo­we.

Tom roz­po­czy­na się kil­ko­ma poetyc­ki­mi „koń­ca­mi świa­ta”, a póź­niej napię­cie tyl­ko rośnie. Jed­nak apo­ka­lip­tycz­na rze­czy­wi­stość według Wer­ni­scha to spek­takl raczej buf­fo, kro­jo­ny na modłę kar­na­wa­łu czy kukieł­ko­wych wygłu­pów – świat widzia­ny „na odwyrt­kę”, odbi­ty w sowi­zdrza­ło­wym zwier­cia­dle, a przez to bliż­szy czy­tel­ni­ko­wi, bar­dziej ludz­ki. Auto­rem wybo­ru, prze­kła­dów oraz obszer­ne­go posło­wia jest Leszek Engel­king.

Jego zda­niem: „Ta poezja, z pozo­ru tak żywio­ło­wa, nie­okieł­zna­na, peł­na nie­zwy­kłych sko­ja­rzeń, roz­bu­cha­na wyobraź­nio­wo i języ­ko­wo, goto­wa do impro­wi­za­cji, ple­bej­ska i mło­dzień­czo pro­wo­ka­cyj­na, jest zara­zem poezją kul­tu­ry; roi się w niej od alu­zji lite­rac­kich i odwo­łań do dzieł pla­stycz­nych róż­nych epok, od paro­dii, pasti­szów, prze­ró­bek i imi­ta­cji cudzych utwo­rów, od roz­ma­itych odnie­sień mię­dzy­tek­sto­wych”. Według Libo­ra Sta­něka w Per­nam­bu­co Wer­nisch zapra­sza czy­tel­ni­ka do „nowej for­my świa­ta poetyc­kie­go, któ­re­go styl jest nie­za­stą­pio­ny na współ­cze­snym cze­skim polu lite­rac­kim. To magicz­ne śro­do­wi­sko, w któ­rym ‘wszyst­ko nie zna­czy nic, a nic to wszyst­ko’”.