BL‑e premiera / Réka MÁN-VÁRHEGYI: Magnetyczna góra
Okrzyknięta „pierwszą węgierską powieścią #MeToo” i uhonorowana Nagrodą Literacką Unii Europejskiej Magnetyczna góra Réki Mán-Várhegyi ukazała się dzisiaj w formie elektronicznej. Książka ta to wnikliwa diagnoza społeczna Węgier dekadę po transformacji, obraz społeczeństwa podzielonego od stulecia na dwa skonfliktowane ugrupowania – konserwatystów związanych z klasą ludową i miejskich liberałów.
W swojej pełnej ironii powieści, opowiedzianej z perspektywy dwóch głównych bohaterek, Réka Mán-Várhegyi stawia bardzo wiele pytań związanych z kobiecą tożsamością, ale także z odpowiedzialnością intelektualistów. To powieść psychologiczno-obyczajowa o byciu kobietą w świecie rządzonym przez mężczyzn, krytyka zmurszałego systemu akademickiego, a do tego narracja ciążąca od realizmu ku surrealizmowi – temu magnetyzmowi nie sposób się oprzeć!
W rozmowie w biBLiotece autorka mówi m.in.: „Dysponujemy już ogromną literaturą i liczbą danych na poparcie twierdzenia, że dyskryminacja kobiet ze względu na płeć ma miejsce również w wysoko wykwalifikowanym, ‘intelektualnym’ świecie tak akademii, jak i literatury”. „Dla niektórych postaci pewne podstawy teoretyczne mogą stanowić swego rodzaju narzędzia, za pomocą których potrafią one interpretować swój świat. Stanowić to może dla nich pierwszy krok w kierunku wolności”.
W swojej recenzji Juliusz Pielichowski dodaje: „Dużym atutem Magnetycznej góry jest ukazanie odmiennych postaw, jakie poszczególne bohaterki przyjmują wobec opresyjnej, niekiedy wręcz otwarcie wrogiej rzeczywistości, by na różnych poziomach zamanifestować swoją podmiotowość. To kobiety okazują się tymi, które zdolne są przetrzymać najcięższe nawet razy wymierzane przez rzeczywistość i ostatecznie odnieść jakąś formę zwycięstwa, choćby nawet było ono połowiczne”.
W posłowiu do książki Elżbieta Sobolewska wspomina o jeszcze jednym atucie tej powieści: „Krzysztof Varga opisywał współczesnych budapeszteńskich drobnomieszczan, brzydkich ludzi środka, którym poza świetną i smakowicie opisaną węgierską kuchnią nie za bardzo jest czego zazdrościć. Spotkał się za to na Węgrzech z krytyką i oburzeniem. Ale nie sięgnął do warstw społecznych z dwóch przeciwległych biegunów, czego udało się dokonać Réce Mán-Várhegyi”.
Urodzona w 1979 roku Réka Mán-Várhegyi spędziła dzieciństwo w Târgu Mureș w Rumunii. Po upadku reżimu komunistycznego w 1990 roku przeprowadziła się na Węgry, a od 1992 roku ma węgierskie obywatelstwo. Studiowała nauki społeczne, specjalizuje się w etnologii i badaniach nad mniejszościami, od wielu lat pracuje jednak jako redaktorka książek dla dzieci. Obecnie mieszka w Budapeszcie.
Elżbieta Sobolewska jest hungarystką, redaktorką, tłumaczką i popularyzatorką współczesnej prozy węgierskiej, głównie z nurtu postmodernizmu, oraz menadżerką projektów wydawniczych. Została uhonorowana Nagrodą im. Milána Füsta za całokształt pracy translatorskiej (2015). Jest autorką rozmów z najwybitniejszymi pisarzami węgierskimi (których książki także tłumaczyła), takimi jak Imre Kertész, László Krasznahorkai i Péter Nádas.
Inne premiery Biura Literackiego
