BL‑e premiery: DĄBROWSKI I JERGOVIĆ

W środ­ku mroź­ne­go lute­go zapra­sza­my do zapo­zna­nia się z wyda­nia­mi dwóch naszych pozy­cji książ­ko­wych w wer­sji elek­tro­nicz­nej. Wczo­raj swo­ją ofi­cjal­ną e‑premierę miał Dru­gi poca­łu­nek Gity Danon Mil­jen­ka Jer­go­vi­cia, nato­miast za dwa tygo­dnie uka­że się Bez­bron­na kre­ska Tade­usza Dąbrow­skie­go.

Pre­zen­tu­je­my naszym czy­tel­ni­kom elek­tro­nicz­ne wer­sje dwóch pro­za­tor­skich ksią­żek Biu­ra Lite­rac­kie­go: Dru­gie­go poca­łun­ku Gity Danon bośniac­kie­go pisa­rza i publi­cy­sty Mil­jen­ka Jer­go­vi­cia oraz Bez­bron­nej kre­ski – gło­śne­go debiu­tu powie­ścio­we­go pol­skie­go poety Tade­usza Dąbrow­skie­go. Pozy­cje te opo­wia­da­ją dwie oso­bli­we histo­rie, pre­zen­tu­ją dwie odmien­ne per­spek­ty­wy oraz kre­ślą kształ­ty dla dwóch róż­nych świa­tów.

Wyda­ny rok temu w wer­sji papie­ro­wej zbiór opo­wia­dań Mil­jen­ka Jer­go­vi­cia Dru­gi poca­łu­nek Gity Danon (uka­zał się jako część pro­jek­tu „Pro­za z Euro­py”) to nie­po­wta­rzal­na, skro­jo­na na sze­ro­ką ska­lę rela­cja z doświad­cze­nia życia na Bał­ka­nach w burz­li­wym XX wie­ku. Lau­re­at Lite­rac­kiej Nagro­dy Euro­py Środ­ko­wej „Ange­lus” przyj­mu­je w niej rolę namięt­ne­go słu­cha­cza opo­wie­ści swo­ich roda­ków, któ­re następ­nie spi­su­je z wła­ści­wą sobie mie­szan­ką gorz­kie­go i lek­kie­go tonu.

U Jer­go­vi­cia doświad­cze­nie egzy­sten­cjal­ne zacie­nio­ne jest wid­mem cią­głej woj­ny, a opis ogni­sku­je się w roz­pa­dzie Jugo­sła­wii. Pisarz z nie­by­wa­łą pre­cy­zją reje­stru­je nastrój cią­głe­go zagro­że­nia i sta­nu wyjąt­ko­we­go, w któ­rym w latach dzie­więć­dzie­sią­tych pogrą­że­ni byli miesz­kań­cy Pół­wy­spu Bał­kań­skie­go. Dru­gi poca­łu­nek Gity Danon to jed­nak rów­nież opo­wieść o histo­rii – mil­czą­cej, chłod­nej wład­czy­ni wkra­da­ją­cej się do ludz­kich losów.

Jer­go­vić z wir­tu­oze­rią opi­su­je w swo­jej książ­ce moment, w któ­rym jed­nost­ko­we doświad­cze­nie zosta­je pochło­nię­te przez wiel­ką histo­rię. Jako nar­ra­tor i gawę­dziarz nie pozo­sta­je jed­nak skraj­nie fata­li­stycz­ny: balan­su­jąc umie­jęt­nie pomię­dzy tra­gi­zmem woj­ny i nie­waż­ko­ścią czy figlar­no­ścią codzien­ne­go życia, uzy­sku­je nie­po­wta­rzal­ny efekt nar­ra­cyj­ne­go melan­żu. Uda­je mu się dzię­ki temu oddać para­dok­sal­ne­go ducha współ­cze­snych Bał­ka­nów.

Tade­usz Dąbrow­ski z kolei poka­zu­je swo­im czy­tel­ni­kom nie­zna­ne dotąd obli­cze. Powie­ścio­wy debiut nagra­dza­ne­go i uzna­ne­go poety, wyda­ny pier­wot­nie w wer­sji papie­ro­wej 8 sierp­nia 2016 roku, udo­wad­nia jego lite­rac­ki kunszt. Bez­bron­na kre­ska, cho­ciaż może być czy­ta­na jako nowo­cze­sny, kosmo­po­li­tycz­ny romans, w isto­cie jest mister­ną grą, któ­rą autor pro­wa­dzi zarów­no z mate­rią lite­rac­kie­go tek­stu, jak i kon­wen­cja­mi opo­wia­da­nia.

Pre­zen­to­wa­na histo­ria burz­li­wej rela­cji mię­dzy pol­skim pisa­rzem – będą­cym swe­go rodza­ju por­te-paro­le auto­ra – a pozna­ną w Nowym Jor­ku mło­dą ame­ry­kań­ską archi­tekt­ką Megan peł­na jest ukry­tych odnie­sień do glo­bal­nej popkul­tu­ry. Jako taka, wpi­su­je się ona w szer­szą nar­ra­cję o współ­cze­snym świe­cie, w któ­rym praw­dzi­we war­to­ści zosta­ły wyru­go­wa­ne i wyeg­zor­cy­zmo­wa­ne na rzecz przy­mu­su nie­usta­ją­cej roz­ko­szy i pustej zaba­wy.

Dąbrow­ski na łamach swo­jej debiu­tanc­kiej powie­ści prze­ciw­sta­wia się temu zasta­ne­mu porząd­ko­wi. Nie zaj­mu­je jed­nak pozy­cji wywyż­szo­ne­go pro­fe­ty. Wypo­wia­da się raczej z wnę­trza świa­ta: nawią­zu­jąc do popkul­tu­ry oraz nowo­cze­snych mitów, pod­wa­ża je i wyzy­sku­je na potrze­by swo­je­go zamy­słu. Wszyst­ko to spra­wia, że „Bez­bron­na kre­ska” sta­no­wi przej­mu­ją­cy i prze­ni­kli­wy por­tret uczu­cia w post­ni­hi­li­stycz­nych cza­sach.