Bob DYLAN: Przekraczam Rubikon

18 paź­dzier­ni­ka, a zatem w pią­tą rocz­ni­cę przy­zna­nia lite­rac­kie­go Nobla, w Biu­rze Lite­rac­kim uka­za­ła się trze­cia już książ­ka Boba Dyla­na – „Prze­kra­czam Rubi­kon” w prze­kła­dzie Fili­pa Łobo­dziń­skie­go. Tłu­macz przy­glą­da się twór­czo­ści Dyla­na w roz­ma­itych okre­sach. Zgłę­bia lek­ce­wa­żo­ne lata osiem­dzie­sią­te. Poka­zu­je też arty­stę w pro­ce­sie twór­czym. Przed­sta­wia alter­na­tyw­ne wer­sje pio­se­nek, wresz­cie umiesz­cza w książ­ce wybra­ne tek­sty z okła­dek płyt: cza­sem krót­kie not­ki, cza­sem pro­zę poetyc­ką przy­po­mi­na­ją­cą sty­lem i duchem „Taran­tu­lę”, cza­sem zaś poema­ty, a nawet list Dyla­na, któ­ry został odczy­ta­ny pod­czas gali noblow­skiej w grud­niu 2016 roku.

„Ta książ­ka nie jest bla­dym odbi­ciem, gor­szym bra­tem czy cie­niem ‘Dusz­ne­go kra­ju’” – pisze w posło­wiu tłu­macz i doda­je: „W ‘Prze­kra­czam Rubi­kon’ – jak już sam tytuł wska­zu­je – jest bowiem bonus szcze­gól­ny. Od cza­su Nagro­dy Nobla w 2016 roku Dylan mil­czał jako twór­ca. I nagle bom­ba wybu­chła wio­sną 2020 roku, w samym środ­ku pierw­szej fali pan­de­mii. Taka pły­ta jak ‘Rough and Row­dy Ways’ musia­ła zro­bić szcze­gól­ne wra­że­nie wła­śnie w cza­sie, kie­dy zaczy­na­li­śmy na całym świe­cie zada­wać sobie na nowo pyta­nia o przy­szłość, o sens, o toż­sa­mość. Album przy­niósł 10 utwo­rów na pozio­mie nie­osią­gal­nym dla wie­lu młod­szych i płod­niej­szych arty­stów”.

A tak tłu­macz wyja­śnia powo­dy powsta­nia książ­ki: „Bob Dylan jest nie­uchwyt­ny, nie daje się osa­czyć, zamknąć, zde­fi­nio­wać. Pozo­sta­je ‘cią­gle w dro­dze’, jak mówi jed­na z jego wcze­snych pio­se­nek. Ta dro­ga zawsze pro­wa­dzi ku brze­go­wi gra­nicz­nej rze­ki – i dalej. Nie­mal każ­dym swo­im tek­stem Dylan prze­pra­wia się poza rewir, w któ­rym czuł­by się bez­piecz­nie i bez­tro­sko. Rów­nież tłu­macz nie chce osiąść na lau­rach jed­nej anto­lo­gii, by nie zostać na wiecz­ność po tej samej stro­nie Rubi­ko­nu. Rusza więc dalej po śla­dach – tam, gdzie cze­ka­ją na nie­go czar­ny jeź­dziec, Quinn Eski­mos, Sara, Ange­li­na. Pod Górę Zie­lo­ną, gdzie wie­je ‘kara­ib­ski wiatr’ i biją ‘dzwo­ny wol­no­ści’.

Zda­niem Ada­ma Popra­wy: Książ­ka „Prze­kra­czam Rubi­kon” nie jest mniej waż­nym dodat­kiem do „Dusz­ne­go kra­ju”, to po pro­stu (ład­ne po pro­stu) dru­gi tom, zawie­ra­ją­cy mię­dzy inny­mi poło­wę arcy­dziel­ne­go albu­mu „Rough and Row­dy Ways” z zeszłe­go roku. Moż­na powie­dzieć, że „więk­szą” poło­wę, sko­ro Łobo­dziń­ski prze­tłu­ma­czył też „Mur­der Most Foul” („Ów ohyd­ny mord”), naj­dłuż­szą, pra­wie sie­dem­na­sto­mi­nu­to­wą pio­sen­kę Dyla­na. Tłu­macz dołą­czył rów­nież tek­sty pie­śnia­rza z okła­dek nie­któ­rych jego płyt. Tek­sty te nie­raz były więk­szym wyzwa­niem lite­rac­kim niż pio­sen­ki nagra­ne na krąż­ku umiesz­czo­nym wewnątrz koper­ty”.

Bob Dylan – legen­dar­ny woka­li­sta, pisarz i poeta – pod­czas swo­jej karie­ry muzycz­nej wydał ponad 70 albu­mów dłu­go­gra­ją­cych i krąż­ków. Kil­ka razy był wyróż­nia­ny Nagro­dą Gram­my, za pio­sen­kę do fil­mu „Won­der Boys” został uho­no­ro­wa­ny Zło­tym Glo­bem oraz Osca­rem, a wresz­cie – w paź­dzier­ni­ku 2016 roku – otrzy­mał lite­rac­ką Nagro­dę Nobla za „stwo­rze­nie nowych form poetyc­kiej eks­pre­sji”. Jest twór­cą mode­lu współ­cze­snej pio­sen­ki z waż­kim tek­stem i jako taki toro­wał ścież­ki kolej­nym arty­stom: Lou Reedo­wi, Davi­do­wi Bowie­mu, Leonar­do­wi Cohe­no­wi, Pat­ti Smith i Nic­ko­wi Cave’owi.