Bohdan ZADURA: Już otwarte

Czy­tać nowy tom poetyc­ki Boh­da­na Zadu­ry to jak dostać list od wie­lo­let­nie­go zna­jo­me­go – niby wia­do­mo, cze­go moż­na się spo­dzie­wać, a przyj­mu­je się to z rado­ścią i utę­sk­nie­niem. W tomie Już otwar­te wyda­nym wła­śnie przez Biu­ro Lite­rac­kie poeta kon­se­kwent­nie i z repor­ter­ską szcze­gó­ło­wo­ścią reje­stru­je roz­gry­wa­ją­ce się wokół nie­go wyda­rze­nia. Cał­kiem pro­za­icz­ne sytu­acje, w któ­rych może zna­leźć się każ­dy z nas, sta­ran­nie wypre­pa­ro­wa­ne z mate­rii codzien­no­ści i umiesz­czo­ne w kon­tek­ście zbio­ru poetyc­kie­go, zaczy­na­ją mie­nić się zna­cze­nia­mi.

Z pod­mio­tem wier­szy Zadu­ry łatwo się utoż­sa­mić – zanu­rzo­ny jest w realiach współ­cze­snej Pol­ski. Komen­tu­je wyda­rze­nia poli­tycz­ne i spo­łecz­ne, zja­wi­ska inter­ne­to­we i medial­ne, rów­nież publi­ka­cje innych pisa­rzy. Nie odda­je się auto­te­licz­nym zaba­wom, nie wyno­si eru­dy­cją, nie kon­cen­tru­je na wła­snym wnę­trzu. Two­rzy z czy­tel­ni­kiem wspól­no­tę doświad­cze­nio­wą, wyka­zu­jąc się jedy­nie wzmo­żo­ną uważ­no­ścią i reflek­syj­no­ścią wobec rze­czy­wi­sto­ści. Opi­sy­wa­ne przez nie­go oso­bi­ste doświad­cze­nia wio­dą do sze­ro­kich, uni­wer­sal­nych kon­sta­ta­cji.

Nawet auto­bio­gra­ficz­ny motyw cho­ro­by i poby­tu w szpi­ta­lu sta­je się raczej pre­tek­stem do kry­ty­ki służ­by zdro­wia jako nie­ludz­kie­go sys­te­mu niż do ana­li­zy wła­sne­go cier­pie­nia i samot­no­ści. Ubie­gło­rocz­ny lau­re­at Nagro­dy im. C.K. Nor­wi­da, publi­ku­ją­cy swo­je kolej­ny tomy poetyc­kie w Biu­rze Lite­rac­kim nie­prze­rwa­nie od 1998 roku, gro­ma­dzi w pre­mie­ro­wym zbio­rze subiek­tyw­nie widzia­ne scen­ki rodza­jo­we, prze­my­śle­nia na temat mediów i czy­ta­nych ksią­żek, opi­sy codzien­no­ści, robi wypi­sy z for inter­ne­to­wych, publi­ku­je (fin­go­wa­ny lub nie) list.

Hybry­dycz­ność tomu Już otwar­te zbli­ża go do for­my lite­rac­kie­go pamięt­ni­ka, a nawet syl­wy. To for­mu­ła o dłu­giej tra­dy­cji, a zara­zem – przez podo­bień­stwo do popu­lar­nych obec­nie blo­gów inter­ne­to­wych – nie­zwy­kle współ­cze­sna i atrak­cyj­na. Pod­miot tych wier­szy zakła­da obec­ność odbior­cy, sta­ra się z nim sko­mu­ni­ko­wać. Tak otwar­te zapro­sze­nie jest rzad­ko­ścią w pol­skiej poezji współ­cze­snej. War­to z nie­go sko­rzy­stać, nawet jeśli gospo­darz świa­ta poetyc­kie­go wyda­je się w tej odsło­nie nie­co zgorzk­nia­ły.