Bohdan ZADURA: Sekcja zabójstw

Szó­stą już książ­ką w jubi­le­uszo­wej serii „25}25” Biu­ra Lite­rac­kie­go przy­go­to­wa­nej z oka­zji dwu­dzie­sto­pię­cio­le­cia festi­wa­lu i wydaw­nic­twa jest Sek­cja zabójstw Boh­da­na Zadu­ry. To poetyc­kie świa­dec­two histo­rii pry­wat­nej, gene­ra­cyj­nej i naro­do­wej, ale roze­gra­ne z typo­wym dla auto­ra iro­nicz­nym (choć zawsze cie­płym!) dystan­sem.

Szó­stą już książ­ką w jubi­le­uszo­wej serii „25}25” Biu­ra Lite­rac­kie­go przy­go­to­wa­nej z oka­zji dwu­dzie­sto­pię­cio­le­cia festi­wa­lu i wydaw­nic­twa jest Sek­cja zabójstw Boh­da­na Zadu­ry. To poetyc­kie świa­dec­two histo­rii pry­wat­nej, gene­ra­cyj­nej i naro­do­wej, ale roze­gra­ne z typo­wym dla auto­ra iro­nicz­nym (choć zawsze cie­płym!) dystan­sem. Podróż po krę­gach kul­tu­ro­wych, któ­re jako tłu­macz Zadu­ra przy­swa­ja pol­sz­czyź­nie (Ame­ry­ka, Węgry, Ukra­ina), a zara­zem bycie zawsze w domu, zawsze w swo­jej (kry­ty­ko­wa­nej tu, a jak­że!) bia­ło-czer­wo­nej ojczyź­nie. Tom wcią­ga­ją­cy bar­dziej niż donie­sie­nia z sek­cji zabójstw – i znacz­nie od nich moc­niej­szy!

„Trud­no sobie wyobra­zić bar­dziej nie­wdzięcz­ne zaję­cie niż prze­pro­wa­dza­nie selek­cji wła­snych wier­szy, któ­re pisa­ło się przez, baga­te­la, sześć­dzie­siąt lat” – pisze w posło­wiu do książ­ki autor. „Tak, nawet ktoś, komu uda­wa­ło się jakoś przejść przez życie z zacho­wa­niem rów­no­wa­gi psy­chicz­nej, może doświad­czyć na wła­snej skó­rze, co to jest cho­ro­ba dwu­bie­gu­no­wa, kie­dyś zwa­na cyklo­fre­nią, gdy w jed­nej chwi­li wyda­je mu się, że nie ma mowy o wybo­rze jakichś dwu­dzie­stu pię­ciu naj­lep­szych, bo wszyst­kie są rów­nie do nicze­go, a w następ­nej odno­si wra­że­nie, że prze­ciw­nie, nie­mal wszyst­kie mają jakieś atu­ty, i nie­spra­wie­dli­wo­ścią było­by któ­ryś wyeli­mi­no­wać, zwłasz­cza że wcho­dzą ze sobą w inte­rak­cje, wza­jem­nie się tłu­ma­czą i dopo­wia­da­ją”.

„Trud­no mi wyobra­zić sobie czy­tel­ni­ka, dla któ­re­go ten autor­ski wybór będzie pierw­szym kon­tak­tem z twór­czo­ścią redak­to­ra naczel­ne­go ‘Twór­czo­ści’” – pisze w biBLio­te­ce Mar­ta Pod­gór­nik i doda­je: „Podob­nie jak inne książ­ki z serii „25/25” [wybór ten], pozwa­la spoj­rzeć na wier­sze, któ­re od lat uzna­wa­li­śmy w swej czy­tel­ni­czej bez­czel­no­ści za wła­sne, ocza­mi ich Auto­ra. A oczy te, nie dość, że pięk­ne skąd­inąd, jak zwy­kle pie­kiel­nie prze­ni­kli­we, czuj­ne, uważ­ne; jak u raso­we­go kry­mi­no­lo­ga. Jak­że bowiem bole­śnie wręcz aktu­al­ną jawi się dziś ta nie­zwy­kła, moc­na, jasna, bez­kom­pro­mi­so­wa książ­ka, to każ­dy pisarz, każ­dy czy­tel­nik wie­dzieć powi­nien”.

Boh­dan Zadu­ra uro­dził się w 1945 roku w Puła­wach. Jest poetą, pro­za­ikiem, kry­ty­kiem lite­rac­kim oraz tłu­ma­czem (z języ­ka angiel­skie­go, ukra­iń­skie­go i węgier­skie­go), a tak­że wie­lo­let­nim redak­to­rem kwar­tal­ni­ka „Akcent”, a od 2004 roku redak­to­rem naczel­nym „Twór­czo­ści”. Debiu­to­wał w 1968 roku tomem poetyc­kim W kra­jo­bra­zie z amfor i pro­zą Lata spo­koj­ne­go słoń­ca. Póź­niej uka­za­ły się m.in. zbio­ry wier­szy: Małe muzea (1977), Zej­ście na ląd (1983), Sta­rzy zna­jo­mi (1986), Prze­świe­tlo­ne zdję­cia (1990), opo­wia­da­nia Patry­cja i chart afgań­ski (1976) i ese­istycz­na Radość pisa­nia (1980).

Od 1998 roku, kie­dy w Legni­cy został wyda­ny tom Noc poetów. War­sza­wa pisa­rzy, Boh­dan Zadu­ra jest zwią­za­ny z Biu­rem Lite­rac­kim. W wydaw­nic­twie uka­za­ły się jego wszyst­kie pre­mie­ro­we tomy poetyc­kie oraz dzie­ła zebra­ne i kil­ka­na­ście ksią­żek prze­kła­do­wych. Poeta był nomi­no­wa­ny do Wro­cław­skiej Nagro­dy Poetyc­kiej Sile­sius za tom Wszyst­ko, a otrzy­mał ją w 2011 roku za Noc­ne życie. Za Krop­kę nad i w 2015 roku został wyróż­nio­ny Nagro­dą im. C.K. Nor­wi­da. Jest też lau­re­atem Mię­dzy­na­ro­do­wej Nagro­dy Lite­rac­kiej im. H. Sko­wo­ro­dy za rok 2014. W 2018 roku Zadu­ra został uho­no­ro­wa­ny Sile­siu­sem za cało­kształt twór­czo­ści.