Bronka NOWICKA: Nakarmić kamień

Wyróż­nio­ny Nagro­dą Lite­rac­ką Nike tom Nakar­mić kamień Bron­ki Nowic­kiej powra­ca w zupeł­nie nowej for­mie, z rysun­ka­mi Kata­rzy­ny Kąpa­ły oraz nową okład­ką. Autor­ka ponow­nie udzie­la odpo­wie­dzi na oczy­wi­ste pyta­nie – jak nie zapo­mnieć, co zna­czy być czło­wie­kiem, i doce­niać to, co zawdzię­cza się świa­tu.

Wyróż­nio­ny Nagro­dą Lite­rac­ką Nike tom Nakar­mić kamień Bron­ki Nowic­kiej powra­ca w zupeł­nie nowej for­mie, z rysun­ka­mi Kata­rzy­ny Kąpa­ły oraz nową okład­ką. Autor­ka ponow­nie udzie­la odpo­wie­dzi na oczy­wi­ste pyta­nie – jak nie zapo­mnieć, co zna­czy być czło­wie­kiem, i doce­niać to, co zawdzię­cza się świa­tu.

Autor­ka spis rze­czy umiesz­cza nie na koń­cu, a na począt­ku książ­ki. Następ­nie snu­je czter­dzie­ści jeden krót­kich opo­wie­ści, por­tre­tów rze­czy i ludzi, wypeł­nio­nych sza­cun­kiem zarów­no wobec tego, co żywe, jak i tego, co nie­oży­wio­ne. W tek­stach Nowic­kiej każ­dy czło­wiek oraz każ­dy przed­miot skry­wa w sobie sze­reg emo­cji i wspo­mnień, a poetyc­kie opi­sy kwe­stio­nu­ją i pod­wa­ża­ją zasta­łe hie­rar­chie.

Zwią­zek mię­dzy czło­wie­kiem a rze­czą to dla poet­ki pole, na któ­rym obna­ża bez­re­flek­syj­ne przy­zwy­cza­je­nie do codzien­no­ści. Jed­no­cze­śnie jest to pod­sta­wa do uobec­nia­nia zmar­łych, zapa­mię­ta­nych, „zatrzy­ma­nych” w przed­mio­tach. Tak jak w przy­pad­ku grze­bie­nia, w któ­rym nadal „jest” zmar­ły dzia­dek: „Bio­rę sobie cie­bie, grze­bie­niu, za pamięć”.

Świat opi­sa­ny w Nakar­mić kamień nie obrósł jesz­cze we wtór­ne zna­cze­nia (dzie­sięć guzi­ków odpo­wia­da war­to­ścią dzie­się­ciu mone­tom), w spo­sób szcze­gól­ny dzia­ła więc na wyobraź­nię, wytwa­rza­jąc wła­sne cią­gi przy­czy­no­wo-skut­ko­we, wła­sną logi­kę: „Dziec­ko mar­twi się, bo nie umie nakar­mić kamie­nia. Nie dla­te­go, że nie znaj­du­je w nim ust. Wie – cały jest usta­mi. Nie wie, do cze­go je przy­sta­wić, żeby chcia­ły jeść”.

Przez tom prze­bi­ja świa­do­mość, że „poczu­cie tra­gi­zmu, wywo­ła­ne przez rze­czy, zda­je się pole­gać na tym, że prze­dłu­ża­ją one czy­jeś życie zale­d­wie o kil­ka kro­ków”. „Rzecz, któ­ra prze­ży­wa­jąc swo­je­go wła­ści­cie­la, sta­je się jego repre­zen­tan­tem, jak i rzecz, któ­ra w inny spo­sób utrwa­la minio­ne, w koń­cu umie­ra. Zanim jed­nak mate­ria znisz­czy się i roz­pad­nie – pamię­ta, sym­bo­li­zu­je, cza­sa­mi uobec­nia”.