Jan ROJEWSKI: Ikonoklazm

Jan Rojew­ski roz­po­czy­na trze­cią dzie­siąt­kę auto­rów debiu­tu­ją­cych w Biu­rze Lite­rac­kim. Jego Iko­no­klazm to ostat­nia tego­rocz­na pre­mie­ra wydaw­nic­twa publi­ku­ją­ce­go od kil­ku lat swo­je książ­ki w Stro­niu Ślą­skim.

Jan Rojew­ski roz­po­czy­na trze­cią dzie­siąt­kę auto­rów debiu­tu­ją­cych w Biu­rze Lite­rac­kim. Jego Iko­no­klazm to ostat­nia tego­rocz­na pre­mie­ra wydaw­nic­twa publi­ku­ją­ce­go od kil­ku lat swo­je książ­ki w Stro­niu Ślą­skim. Zbiór wier­szy jest efek­tem pro­jek­tu „Pierw­sza książ­ka” reali­zo­wa­ne­go w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra.

„Dwa wer­sy otwie­ra­ją­ce pierw­szy wiersz i cały tom moż­na uznać za zalą­żek cało­ści” – pisze w biBLio­te­ce o książ­ce Filip Matwiej­czuk. „’Pierw­si ludzie miesz­ka­li w doli­nie i pew­nie gdyby/ zna­li to sło­wo nazwa­li­by ją Pol­ską’. Jest to oczy­wi­sty mit gene­sis, choć bez Boga, ani też stwo­rze­nia”. I doda­je dalej: „inte­re­su­ją­ce jest to, że przez cały tom poeta nie wspo­mi­na nigdzie o stwo­rzy­cie­lu”.

W czym tkwi siła – wymie­rzo­ne­go już w tytu­le – aktu obra­zo­bur­stwa wier­szy Rojew­skie­go? Zda­niem Joan­ny Muel­ler: „Poeta w każ­dym kolej­nym wier­szu rysu­je przed nami – jak chło­piec na skal­nej ścia­nie salo­nu – ‘świę­te i dro­gie’ obra­zy, któ­re póź­niej, cza­sem z gory­czą, cza­sem ze zło­ścią, zawsze z poczu­ciem koniecz­no­ści, nisz­czy wedle ‘nie­świę­tej’ regu­ły iko­no­kla­zmu”.

Według Jaku­ba Skur­ty­sa „Janek Rojew­ski to zupeł­nie osob­na pró­ba wier­sza zaan­ga­żo­wa­ne­go, ale nie w for­ma­li­stycz­ne eks­pe­ry­men­ty na linii język–krytyka mecha­ni­zmów spo­łecz­nych ani tym bar­dziej w poezję wie­ców i tema­tów z pierw­szych stron gazet. Raczej w odzy­ski­wa­nie reali­zmu i momen­tal­no­ści wier­sza, w któ­rym ‘ja’ zde­rza się z poli­tycz­nie prze­sy­co­ną rze­czy­wi­sto­ścią”.

„Jest bowiem poezja Jana Rojew­skie­go ‘zaan­ga­żo­wa­na’ – ale zaan­ga­żo­wa­na cwa­no i mądrze” – stwier­dza Joan­na Muel­ler. „W dodat­ku – wia­ry­god­nie, bo poeta nawet gdy wypi­su­je bun­tow­ni­cze hasła ‘na pohy­bel mał­pim gajom/ zbio­ro­wej pamię­ci’, to jed­no­cze­śnie anga­żu­je w to wszyst­ko pry­wat­ną opo­wieść”.

„Gdy­by ktoś był docie­kli­wy i chciał utoż­sa­miać mnie z pod­mio­tem lirycz­nym Iko­no­kla­zmu” – mówi w biBLio­te­ce Rojew­ski – „to mogę dodać, że nie wycho­wy­wa­ła mnie bab­cia, nie mam bra­ta, nie żyłem w świe­cie bez męż­czyzn i nie oglą­da­łem lotu Gaga­ri­na w kosmos. Za to mia­łem oka­zję tro­chę czy­tać i osłu­chi­wać się z języ­kiem Pisma Świę­te­go. Być może to jest jakiś trop auto­bio­gra­ficz­ny”.

Jan Rojew­ski uro­dził się w 1994 roku w Łodzi. Jest fina­li­stą kon­kur­su im. J. Bie­re­zi­na, lau­re­atem kon­kur­su im. R. Wojacz­ka i 13. edy­cji Poło­wu. Jako dzien­ni­karz sta­le współ­pra­cu­je z „Rzecz­po­spo­li­tą” i „Poli­ty­ką”. Jego debiut to kolej­na książ­ka w Biu­rze Lite­rac­kim, któ­rej wyda­nie zosta­ło wspar­te środ­ka­mi prze­ka­za­ny­mi przez rodzi­nę Toma­sza Puł­ki.