Jedenastka Sendeckiego

Nowa książ­ka poetyc­ka auto­ra m.in. Far­szu, Pół i Tra­pu uka­że się już na począt­ku przy­szłe­go roku. Po nagro­dzo­nym Sile­siu­sem Przed­mia­rze robót i wyda­nych w 2015 roku Lame­tach Sen­dec­ki wra­ca ze swo­im jede­na­stym tomem w Biu­rze Lite­rac­kim. W to być może naj­bar­dziej oso­bi­sta i pry­wat­na pro­po­zy­cja w dorob­ku poety, dedy­ko­wa­na dwóm przy­ja­cio­łom z War­sza­wy – Ceza­re­mu Bemo­wi i zmar­łe­mu Tom­ko­wi Gań­ce.

Jeśli Przed­miar robót, ofia­ro­wa­ny pamię­ci Syl­we­stra Sen­dec­kie­go, ojca poety, „nie zry­wa kon­tak­tu z czy­tel­ni­kiem tak czę­sto, jak się to zda­rza­ło nie­kie­dy poprzed­nim książ­kom Sen­dec­kie­go” (tak pisał o tomie Paweł Mac­kie­wicz), to W mogło­by być kolej­nym eta­pem na dro­dze do uprosz­cze­nia języ­ka poetyc­kie­go. Mogło­by być eta­pem (zale­d­wie? aż?), lecz z pew­no­ścią nie koń­cem dro­gi. W osią­gnię­cie jakie­goś punk­tu koń­co­we­go autor Bła­mu – świa­do­my uwi­kła­nia w nie­skoń­czo­ną sieć zna­czeń i odnie­sień – wie­rzyć bowiem nie chce lub zwy­czaj­nie: nie może.

Inte­re­su­ją­ce w nowym tomie jest to, że poeta z peł­ną pre­me­dy­ta­cją wygry­wa w nim wątek (auto)biograficzny – odsy­ła czy­tel­ni­ka nie­ustan­nie do sytu­acji z prze­szło­ści, do osób i miejsc, kon­stru­uje wier­sze-histo­rie, wier­sze-aneg­do­ty. W pierw­szym odru­chu pod­su­wa zatem czy­tel­ni­ko­wi pewien okre­ślo­ny tryb lek­tu­ry W – jako tomu wspo­mnie­nio­we­go, a może nawet jako roz­bu­do­wa­nej ele­gii na śmierć przy­ja­cie­la, jako pró­by zacho­wa­nia go we wła­snej pamię­ci, zapi­sa­nia, utrwa­le­nia wspól­nych losów w wier­szach.

W jed­nak wyma­ga uważ­no­ści nie mniej­szej niż poprzed­nie tomy. Już sam tytuł nie pod­da­je się jed­no­znacz­nej lek­tu­rze, a mot­to z Lévi-Straus­sa, mówią­ce o nocy, któ­ra „jest dla nas zbyt ciem­na, aby­śmy mogli cokol­wiek o niej twier­dzić, nawet to, że jej prze­zna­cze­niem jest trwać”, począt­ko­wą nie­pew­ność czy­tel­ni­ka jedy­nie potę­gu­je. Tyl­ko pozor­nie Sen­dec­ki nie wra­ca do klu­czo­wych tema­tów swo­jej twór­czo­ści (auto­no­mii języ­ka poetyc­kie­go, isto­ty poezji itd.), wie­lo­krot­nie bowiem pro­ble­ma­ty­zu­je samą „opo­wieść”, w jaką ukła­da­ją się kolej­ne, jedy­nie nume­ro­wa­ne utwo­ry z książ­ki.

Nowy tom auto­ra Opi­sów przy­ro­dy bar­dziej niż do sfe­ry pry­wat­nych i oso­bi­stych prze­żyć poety, któ­re­go utoż­sa­mie­nie z pod­mio­tem dla czy­tel­ni­ka wyda­je się tym bar­dziej kuszą­ce, im wię­cej w wier­szach real­nych miejsc, osób itd., odsy­ła do dotkli­wie odczu­wa­nej w obli­czu śmier­ci nie­moż­li­wo­ści mówie­nia, opo­wia­da­nia: „Napi­sa­li­śmy z Ceza­rem nekrolog/ Tomkowi.// Teraz ani pić, ani przy­glą­dać się sobie./ Ani opo­wia­dać”. A w innym miej­scu poeta doda: „Im dłu­żej piszę, tym mniej”.