Joanna MUELLER: trule

Już w sobo­tę Joan­na Muel­ler odbie­rze Wro­cław­ską Nagro­dę Poetyc­ką Sile­sius za cało­kształt pra­cy twór­czej. Owe­mu wyjąt­ko­we­mu wyda­rze­niu towa­rzy­szy w Biu­rze Lite­rac­kim, któ­re dokład­nie pięt­na­ście lat temu zaini­cjo­wa­ło powo­ła­nie tego wyróż­nie­nia, pre­mie­ra książ­ki poetyc­kiej tru­le.

Już w sobo­tę Joan­na Muel­ler odbie­rze Wro­cław­ską Nagro­dę Poetyc­ką Sile­sius za cało­kształt pra­cy twór­czej. Owe­mu wyjąt­ko­we­mu wyda­rze­niu towa­rzy­szy w Biu­rze Lite­rac­kim, któ­re dokład­nie pięt­na­ście lat temu zaini­cjo­wa­ło powo­ła­nie tego wyróż­nie­nia, pre­mie­ra książ­ki poetyc­kiej tru­le. Tom mie­ści wier­sze zwi­ja­ją­ce się w sobie lub roz­pi­na­ją­ce ponad, bie­gną­ce po elip­sie i kozioł­ku­ją­ce z ram, migru­ją­ce mię­dzy praw­dą a kłam­stwem, roz­pi­sy­wa­ne na mar­gi­ne­sie ciszy, któ­ra prze­cho­dzi w krzyk. To już dzie­wią­ta publi­ka­cja autor­ki w wydaw­nic­twie, w któ­rym od kil­ku­na­stu lat jest tak­że redak­tor­ką.

Tru­le to skry­te pod kor­cem i gwał­tow­nie wycho­dzą­ce na jaw tek­sty o wła­dzy w pola­ry­zu­ją­cych się rela­cjach, nie­do­ce­nia­nej pra­cy opie­kuń­czej oraz „wydrep­ty­wa­niu” kobie­cych wspól­not. Tom Joan­ny Muel­ler pyta o taki model komu­ni­ka­cji, któ­ry nie będzie ani agre­syw­nym eli­mi­no­wa­niem cudze­go języ­ka, ani kon­tro­lu­ją­cym pod­tru­wa­niem, ani wresz­cie wal­ką na racje. Autor­ka nie waha się też zagad­nąć o miłość, któ­ra nie chce być zepsu­tym neo­nem, nie­czyn­nym świę­tem ani tym bar­dziej sys­te­mem spę­tań.

„W ini­cjal­nym wier­szu zaty­tu­ło­wa­nym ‘anty­fo­na na wyj­ście’, uwi­dacz­nia się struk­tu­ra dru­gie­go pla­nu, któ­ra orga­ni­zo­wać będzie cały zbiór wier­szy. I tym razem Muel­ler odsła­nia to, co dzie­je się za kuli­sa­mi sce­ny głów­nej. Kie­ru­je tym samym uwa­gę na tę sfe­rę rze­czy­wi­sto­ści, któ­ra nie tyl­ko sytu­uje się poza pla­nem przed­sta­wie­nia, ale też warun­ku­je jego dal­sze funk­cjo­no­wa­nie, sta­no­wiąc dla nie­go mil­czą­ce pod­ło­że. Nie­trud­no domy­ślić się, że jest to alu­zja do sytu­acji kobie­ty-robot­ni­cy, któ­rej cia­ło i jego wytwo­ry sta­no­wią budu­lec świa­ta spo­łecz­ne­go” – pisze w pierw­szej recen­zji książ­ki Kata­rzy­na Szo­pa.

„W tru­lach zaj­mu­ją mnie róż­no­ra­kie role, głów­nie te, któ­re odgry­wa­my w rela­cjach spo­łecz­nych, a jed­ną z nich jest wła­śnie rola poezji, wcie­la­nie się w poet­kę” – mówi Zuzan­nie Sali w roz­mo­wie opu­bli­ko­wa­nej w Maga­zy­nie Lite­rac­kim biBLio­te­ka autor­ka i doda­je: „Poezja jest napraw­dę życio­wą spra­wą. Doświad­cze­nie poka­za­ło mi, jak cho­ler­nie potra­fi być nie­bez­piecz­na, jaki strach i zamęt sie­je, jaką obo­siecz­ną ma moc. Wiem, że to brzmi wariac­ko, pate­tycz­nie i strasz­nie zgre­dziar­sko, ale na wła­snym przy­kła­dzie odczu­łam, że muszę wal­czyć o wła­sne pisa­nie, dla­te­go trud­no mi je trak­to­wać jedy­nie jako roz­ryw­kę, hob­by, ‘faj­ną zabaw­kę’”.

Joan­na Muel­ler uro­dzi­ła się w 1979 roku w Pile. Jest poet­ką, ese­ist­ką i redak­tor­ką. Wyda­ła tomy poetyc­kie: Som­nam­bó­le fan­to­mo­we (2003), Zagniazdowniki/Gniazdowniki (2007, nomi­na­cja do Nagro­dy Lite­rac­kiej Gdy­nia), Wylin­ki (2010), inti­ma thu­le (2015, nomi­na­cje do Nagro­dy Lite­rac­kiej m.st. War­sza­wy i do Wro­cław­skiej Nagro­dy Poetyc­kiej Sile­sius), Waruj (poemiks wraz z Joan­ną Łań­cuc­ką, 2019; nomi­na­cja do Sile­siu­sa i Nagro­dy im. W. Szym­bor­skiej), oraz Hista & her sista (2021, nomi­na­cja do Sile­siu­sa).

Muel­ler wyda­ła dwie książ­ki ese­istycz­ne: Stra­ty­gra­fie (2010, nagro­da War­szaw­ska Pre­mie­ra Lite­rac­ka) i Powle­kać rosną­ce (2013). Pisze rów­nież dla dzie­ci – jest autor­ką zbio­ru wier­szy Pira­ci dobrej robo­ty (2017) oraz bajek kami­shi­bai (Szko­ła Czi-Tam, 2015; Nie­wid­ka i Zoba­czy­sko z J. Łań­cuc­ką, 2023) i w for­mie mul­ti­me­dial­nej (Hur­ra, cyrk!). Współ­re­da­go­wa­ła książ­ki: Solist­ki. Anto­lo­gia poezji kobiet (1989–2009) (2009) oraz War­ko­cza­mi. Anto­lo­gia nowej poezji (2016). Nale­ży do gru­py arty­stycz­no-femi­ni­stycz­nej Wspól­ny Pokój. Miesz­ka w War­sza­wie.