Kira PIETREK: Czeski zeszyt

Kira Pie­trek po ośmiu latach prze­rwy wyda­ła wła­śnie nową książ­kę. Z poetyc­kich nota­tek i szki­ców w Cze­skim zeszy­cie wyła­nia się pod­miot płci żeń­skiej, któ­ry jed­nak wyćwi­czył się w byciu męż­czy­zną, wytre­no­wał w uciecz­kach od sie­bie.

Kira Pie­trek po ośmiu latach prze­rwy wyda­ła wła­śnie nową książ­kę. Z poetyc­kich nota­tek i szki­ców w Cze­skim zeszy­cie wyła­nia się pod­miot płci żeń­skiej, któ­ry jed­nak wyćwi­czył się w byciu męż­czy­zną, wytre­no­wał w uciecz­kach od sie­bie. Kar­ność, aku­rat­ność, per­fek­cyj­ne trzy­ma­nie się w ramach swo­jej mar­ki – oto histo­ria tej, któ­rą spę­ta­no obse­sją kon­tro­li i któ­ra sama prze­ję­ła kon­tro­lę nad pod­wład­ny­mi. Cza­sem jed­nak ide­al­ny wize­ru­nek pęka, a język roz­le­wa się czar­ną mazią. Te momen­ty chwy­ta w kadr wier­sza i ilu­stra­cji Kira Pie­trek w swo­jej trze­ciej książ­ce poetyc­kiej.

Autor­ka, koja­rzo­na z tra­dy­cją zaan­ga­żo­wa­nia w poezji, w twór­czym napię­ciu mię­dzy kon­fe­sją a kon­te­sta­cją zbli­ża się tym razem – sil­niej niż kie­dy­kol­wiek – do tej pierw­szej. Za swój pierw­szy tom, Język korzy­ści, autor­ka otrzy­ma­ła Wro­cław­ską Nagro­dę Poetyc­ką Sile­sius w kate­go­rii debiut. Za dru­gą książ­kę, Sta­ty­sty­ki (2013), przy­zna­no jej Poznań­ską Nagro­dę Lite­rac­ką im. Sta­ni­sła­wa Barań­cza­ka. Cze­ski zeszyt to pierw­sza publi­ka­cja Kiry Pie­trek w Biu­rze Lite­rac­kim. Wcze­śniej jej wier­sze zna­la­zły się w wyda­nej na Sta­cję Lite­ra­tu­ra 21 anto­lo­gii Zebra­ło się śli­ny (2016).

Paweł Kacz­mar­ski pisał wów­czas o dwóch pierw­szych książ­kach poet­ki: „Obie publi­ka­cje róż­nią się od sie­bie dość zna­czą­co (zmie­nia­ją się naj­bar­dziej inte­re­su­ją­ce Pie­trek reje­stry języ­ka, temat wier­sza, obiekt kry­ty­ki), wska­zu­ją na roz­wój twór­czo­ści mło­dej autor­ki, poka­zu­ją jed­nak spój­ność i kon­se­kwen­cję pew­nej świa­do­mej poetyc­kiej meto­dy, któ­rej wier­sze Pie­trek zawdzię­cza­ją nie tyl­ko swo­ją odkryw­czość, nowa­tor­stwo, języ­ko­wą wraż­li­wość i per­swa­zyj­ną moc, ale rów­nież rela­tyw­ną dostęp­ność i rodzaj pocią­ga­ją­cej, pro­wo­ka­cyj­nej przej­rzy­sto­ści”.

„Brak domu budzi zuchwa­łość lub abso­lut­ną pust­kę. Gdy pisa­łam, nie mogłam się zde­cy­do­wać. Obie są wystar­cza­ją­co nośne, by zbu­do­wać wia­ry­god­ny wize­ru­nek mojej mar­ki” – tak przy oka­zji zapo­wie­dzi książ­ki na stro­nach Biu­ra Lite­rac­kie­go opi­sy­wa­ła pra­cę nad swo­ją trze­cią książ­ką poetyc­ką Kira Pie­trek. Doda­wa­ła przy tym: „Książ­kę dedy­ku­ję męż­czy­znom, któ­rzy nauczy­li mnie być męż­czy­zną i któ­rych pod­nie­ca­ło, że byłam męż­czy­zną. Led­wo trzy­ma­łam się na nogach, ści­ska­jąc z całej siły tam­pon”.

W pierw­szej recen­zji książ­ki Anna Kału­ża zauwa­ża, że Kira Pite­rek w Cze­skim zeszy­cie: Usi­łu­je wyko­rzy­stać moż­li­wo­ści wyab­stra­ho­wa­ne­go spoj­rze­nia na całość ludz­kie­go i nie-ludz­kie­go świa­ta, ale zara­zem chce wejść w sam śro­dek pro­ce­sów decy­du­ją­cych o kształ­cie nasze­go życia i opo­wie­dzieć, jak wywo­łu­ją lęk przed amor­ficz­no­ścią (‘świe­żo wyla­na na bufet/ rychło się zsia­dam i podob­na jestem/ do gala­re­ty’) i skła­nia­ją do decy­zji o zgo­dzie na zapro­gra­mo­wa­ne reak­cje. ‘Być jak inni/ nie być jak inni’”.

W roz­mo­wie, jaką prze­pro­wa­dza w biBLio­te­ce Moni­ka Glo­so­witz, autor­ka doda­je: „Pró­bo­wa­łam prze­pra­co­wać mój wstręt, nie­chęć i pogar­dę. Jed­nak pró­bu­ję też patrzeć na nie jak na moce, któ­re pozwa­la­ją mi zawsze trzeź­wo spo­glą­dać na świat. Dla mnie kij ma zawsze wię­cej niż dwa koń­ce, a do każ­de­go z tych koń­ców pod­cho­dzę naj­pierw z nie­chę­cią i nazbyt roz­bu­do­wa­ną ana­li­zą. A może ta nie­chęć to jest po pro­stu roz­cza­ro­wa­nie?”. Odpo­wiedź na to pyta­nie zna­leźć moż­na w „Cze­skim zeszy­cie” – kolej­nej tego­rocz­nej pre­mie­rze Biu­ra Lite­rac­kie­go.

Zamów książ­kę