Kołobrzeskie „Lekcje języka literackiego” z Elżbietą Łapczyńską

Czas na kolej­ne, tym razem pro­za­tor­skie „Lek­cje języ­ka lite­rac­kie­go”. Już 10 grud­nia koło­brze­skie szko­ły i Miej­ską Biblio­te­kę Publicz­ną odwie­dzi Elż­bie­ta Łap­czyń­ska, autor­ka Bestia­riu­sza nowo­huc­kie­go wyróż­nio­ne­go Nagro­dą Con­ra­da, Nagro­dą Kra­ko­wa Mia­sta Lite­ra­tu­ry UNESCO, nagro­dą Kra­kow­ska Książ­ka Mie­sią­ca i nagro­dą w pro­jek­cie „Pierw­sza książ­ka pro­zą” oraz nomi­no­wa­ne­go do Nagro­dy Lite­rac­kiej Nike, Nagro­dy Lite­rac­kiej Gdy­nia i Nagro­dy m.st. War­sza­wy.

Powieść odsła­nia świat dziw­no­ści, kop­nię­tej meta­fi­zy­ki, ale i do bólu real­nej cie­le­sno­ści oraz bru­tal­no­ści pra­cy. Nowa Huta, lata 50. Tu wyku­wa się nowy czło­wiek – pro­dukt nie­uda­ny i popsu­ty. Autor­ka przy­wo­łu­je sur­re­ali­stycz­ne obra­zy tego, co rodzi się na sty­ku ludz­kie­go doświad­cze­nia i fizycz­no­ści kom­bi­na­tu, wpro­wa­dza boha­te­rów owład­nię­tych zmy­sła­mi, zada­je pyta­nia o toż­sa­mość. Czy robot­ni­cze mia­sto jest „zie­mią obie­ca­ną”, a może lek­tu­ra zapro­wa­dzi nas znacz­nie dalej?

„Elż­bie­ta Łap­czyń­ska się­ga po socre­ali­stycz­ne obra­zy i prze­twa­rza je tak, jak­by wyświe­tla­ła ich gro­te­sko­we warian­ty na ścia­nach wznie­sio­ne­go pod Kra­ko­wem mia­sta” – pisa­ła Inga Iwa­siów w recen­zji towa­rzy­szą­cej pre­mie­rze. Autor­ka „pro­po­nu­je wła­sną wer­sję opo­wia­da­nia o lokal­no­ści, pamię­ci, prze­szło­ści, zwy­kłych ludziach. Splą­ta­ną jak ciem­ne wnętrz­no­ści, pre­cy­zyj­ną jak dia­gno­zy nad-widzą­cych i nad-czu­ją­cych prze­wod­ni­ków po hucie – molo­chu z fał­da­mi”.

„Szcze­gól­nie fascy­no­wa­ły mnie kobie­ty i ich baga­że” – mówi­ła autor­ka w roz­mo­wie w Maga­zy­nie Lite­rac­kim biBLio­te­ka. „Moi wyobra­że­ni przy­by­sze, peł­ni defek­tów, cie­le­snych nie­zwy­kło­ści, noszą w sobie tę samą nie­sa­mo­wi­tość, co moja wyobra­żo­na Huta. Dłu­go szu­ka­łam onto­lo­gii dla powie­ści. Uzna­łam, że sur­re­al­ność na gra­ni­cy tego, co moż­li­we i nie­moż­li­we, budzi wię­cej pytań, bar­dziej nie­po­koi” – doda­wa­ła Łap­czyń­ska.

W Bestia­riu­szu nowo­huc­kim wyraź­nie sły­szy­my gło­sy kobiet. Nowa Huta mia­ła być miej­scem stwo­rzo­nym dla „ludzi pra­cy” obu płci, ale to wła­śnie boha­ter­ki i ich histo­rie oba­la­ją to wyide­ali­zo­wa­ne zało­że­nie. Osa­cza­ne przez napa­stli­we spoj­rze­nia, uwi­kła­ne w sidła prze­mo­co­wych rela­cji i ponad­ludz­kiej pra­cy fizycz­nej, o cia­łach roze­dr­ga­nych i myślach natar­czy­wych ‒ są raczej zaprze­cze­niem mitu o eman­cy­pa­cji przez pra­cę. Choć nie jest też tak, że pozo­sta­ją zupeł­nie osa­mot­nio­ne, zwłasz­cza gdy dzia­ła­ją razem.

„Pierw­sza książ­ka pro­zą” to jeden z kil­ku pro­jek­tów wydaw­ni­czych reali­zo­wa­nych przy oka­zji festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki, któ­re­go 27. edy­cja odbę­dzie się mię­dzy 22 a 25 wrze­śnia 2022 roku w Koło­brze­gu. W tym roku oprócz wspo­mnia­nych wyróż­nień dla Elż­bie­ty Łap­czyń­skiej lau­re­aci pro­jek­tów zdo­by­li: Nagro­dę im. Wisła­wy Szym­bor­skiej (Anna Ada­mo­wicz), Nagro­dę m.st. War­sza­wy (Rado­sław Jur­czak) i Wro­cław­ską Nagro­dę Poetyc­ką Sile­sius (Alek­san­der Tro­ja­now­ski).

„Lek­cje języ­ka lite­rac­kie­go” to cykl reali­zo­wa­ny przez Biu­ro Lite­rac­kie z myślą o mło­dzie­ży szkol­nej. Elż­bie­ta Łap­czyń­ska spo­tka się z ucznia­mi II LO im. Hen­ry­ka Sien­kie­wi­cza, I LO im. Miko­ła­ja Koper­ni­ka oraz Spo­łecz­ne­go LO im. Zbi­gnie­wa Her­ber­ta w Koło­brze­gu. W pią­tek 10 grud­nia o godzi­nie 17:00 odbę­dzie się też spo­tka­nie w Miej­skiej Biblio­te­ce Publicz­nej im. Gal­la Ano­ni­ma (ul. Fran­kow­skie­go 3). Kolej­ne „Lek­cje języ­ka lite­rac­kie­go” już w nowym roku!