Nike dla Bronki Nowickiej

Lau­re­at­ką 20. edy­cji Nagro­dy Lite­rac­kiej Nike zosta­ła Bron­ka Nowic­ka, autor­ka książ­ki pt. Nakar­mić kamień, opu­bli­ko­wa­nej przez Biu­ro Lite­rac­kie. Nagro­dzo­ny debiut to nie­ustan­ne docie­ka­nie isto­ty rze­czy, pene­tro­wa­nie rela­cji łączą­cych ludzi i przed­mio­ty, kwe­stio­no­wa­nie i pod­wa­ża­nie zasta­łych hie­rar­chii, balan­so­wa­nie na gra­ni­cy cia­ła i świa­ta zewnętrz­ne­go.

„44 zdy­scy­pli­no­wa­ne języ­ko­wo, ostre jak cię­cie noża pro­zy poetyc­kie two­rzą rów­nie zdy­scy­pli­no­wa­ną kom­po­zy­cję. Ukła­da­ją się w opo­wieść o wcho­dze­niu dziec­ka – dziew­czyn­ki – w świat ludzi i rze­czy. O pozna­wa­niu gra­nic mię­dzy roz­ma­ity­mi spo­so­ba­mi ist­nie­nia i pró­bach ich prze­kro­cze­nia. O emo­cjach i cie­le­sno­ści, o doświad­cze­niu cudzej śmier­ci. To opo­wieść mrocz­na, peł­na nie­po­ko­ju i pytań bez odpo­wie­dzi (…). To książ­ka, któ­ra po lek­tu­rze dłu­go z nami pozo­sta­je” – tak mię­dzy inny­mi uza­sad­niał decy­zję jury jego prze­wod­ni­czą­cy Tomasz Fiał­kow­ski.

Zwią­zek czło­wiek – rzecz to dla poet­ki pole, na któ­rym obna­ża bez­re­flek­syj­ne przy­zwy­cza­je­nie do codzien­no­ści. Jed­no­cze­śnie jest to tak­że pod­sta­wa do uobec­nia­nia zmar­łych, zapa­mię­ta­nych, „zatrzy­ma­nych” w przed­mio­tach. Przed­sta­wio­ny przez Nowic­ką świat nie obrósł jesz­cze we wtór­ne zna­cze­nia, w spo­sób szcze­gól­ny dzia­ła więc na wyobraź­nię, wytwa­rza­jąc wła­sne cią­gi przy­czy­no­wo-skut­ko­we, wła­sną logi­kę. „Nie pra­gnę, żeby mar­twe rze­czy były żywe. Chcia­ła­bym, żeby żywi ludzi byli mniej mar­twi. O tym jest dla mnie ta książ­ka” – mówi sama autor­ka.

Bron­ka Nowic­ka była gościem festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 21, na któ­rym czy­ta­ła frag­men­ty Nakar­mić kamień (jak dowie­dzie­li­śmy się z ankie­ty – wg uczest­ni­ków było to jed­no z naj­cie­kaw­szych wyda­rzeń impre­zy) oraz przy­go­to­wy­wa­ła film doku­men­tal­ny o dzie­się­ciu Nowych gło­sach z Euro­py, któ­re­go pre­mie­ra prze­wi­dzia­na zosta­ła na mar­co­we Tar­gi Książ­ki w Lon­dy­nie. Tym­cza­sem już teraz może­my zapo­wie­dzieć, że w 2017 roku w Biu­rze Lite­rac­kim uka­że się kolej­na książ­ka Bron­ki Nowic­kiej, jej pre­zen­ta­cja nastą­pi pod­czas Sta­cji Lite­ra­tu­ra 22.

Przy oka­zji przy­po­mi­na­my, że w dotych­cza­so­wych nume­rach biBLio­te­ki opu­bli­ko­wa­li­śmy sześć odcin­ków cyklu Bron­ki Nowic­kiej pt. Poręcz­ne pudeł­ka z zagła­dą. Tryp­ty­ki inter­me­dial­ne, w któ­rych autor­ka kon­se­kwent­nie, łącząc ze sobą tekst, obraz i nagra­nia tomo­wi­deo, two­rzy nar­ra­cje, któ­re – jak sama pisze – „powsta­ją wokół cza­su, pamię­ci oraz rela­cji łączą­cych ludzi i rze­czy: per­so­ni­fi­ko­wa­ne, uobec­nia­ją­ce zmar­łych, ist­nie­ją­ce jedy­nie jako obraz mate­rii we wspo­mnie­niu”.

Bron­ka Nowic­ka uro­dzi­ła się w 1974 roku. Jej pola inspi­ra­cji i twór­czo­ści to: Inter­me­dia, Język, Obraz w ruchu. Jest reży­ser­ką fil­mo­wą i teatral­ną a tak­że sce­na­rzyst­ką, absol­went­ką łódz­kiej Fil­mów­ki i ASP w Kra­ko­wie. Pod­czas uro­czy­stej gali wrę­cze­nia Nagro­dy Lite­rac­kiej Nike otrzy­ma­ła sta­tu­et­kę oraz czek na 100 tys. zło­tych. Nagro­dzo­ny tom – w wer­sji papie­ro­wej oraz elek­tro­nicz­nej – moż­na nabyć w księ­gar­ni inter­ne­to­wej poezjem.pl

Książ­ki Biu­ra Lite­rac­kie­go sied­mio­krot­nie były nomi­no­wa­ne do Nagro­dy Nike. W 2009 roku jej lau­re­atem został Euge­niusz Tka­czy­szyn-Dyc­ki za tom Pio­sen­ka o zależ­no­ściach i uza­leż­nie­niach, a w 2014 w fina­le zna­lazł się debiut Szy­mo­na Słom­czyń­skie­go pt. Nad­jeż­dża. W skład tego­rocz­ne­go jury weszli: Piotr Brat­kow­ski, Tomasz Fiał­kow­ski (prze­wod­ni­czą­cy), Ire­na Gru­dziń­ska-Gross, Rafał Mar­sza­łek, Sta­ni­sław Obi­rek, Maria Anna Potoc­ka, Paweł Rodak, Andrzej Wer­ner, Maria Zmarz-Kocza­no­wicz.