Piotr MAGIK Łuszcz: Excalibur

W pre­sti­żo­wej serii Biu­ra Lite­rac­kie­go 33. Pio­sen­ki na papie­rze uka­za­ła się książ­ka Exca­li­bur z tek­sta­mi Pio­tra Magi­ka Łusz­cza w wybo­rze Mar­ci­na Jurzy­sty. To pierw­sza tego typu publi­ka­cja współ­twór­cy Kali­bra 44 i Pak­to­fo­ni­ki, któ­ry od ponad dwóch dekad jest iko­ną nie tyl­ko pol­skie­go hip-hopu, ale też całej współ­cze­snej kul­tu­ry. Mar­cin Jurzy­sta poprzez wybór i suge­styw­ny układ tek­stów, ale też obszer­ne posło­wie poka­zu­je Magi­ka jako świet­ne­go poetę, mistrzow­sko ope­ru­ją­ce­go ryt­mem, rymem, wyra­fi­no­wa­ny­mi środ­ka­mi sty­li­stycz­ny­mi, nie­stro­nią­ce­go od bun­tu, iro­nii i kry­tycz­ne­go komen­ta­rza do świa­ta, a zara­zem nie­bo­ją­ce­go się liry­zmu. Piotr Łuszcz oka­zu­je się auto­rem zarów­no utwo­rów wizyj­nych czy psy­cho­de­licz­nych, jak i współ­cze­snych quasi-mora­li­te­tów.

W pre­sti­żo­wej serii Biu­ra Lite­rac­kie­go 33. Pio­sen­ki na papie­rze uka­za­ła się książ­ka Exca­li­bur z tek­sta­mi Pio­tra Magi­ka Łusz­cza w wybo­rze Mar­ci­na Jurzy­sty. To pierw­sza tego typu publi­ka­cja współ­twór­cy Kali­bra 44 i Pak­to­fo­ni­ki, któ­ry od ponad dwóch dekad jest iko­ną nie tyl­ko pol­skie­go hip-hopu, ale też całej współ­cze­snej kul­tu­ry. Mar­cin Jurzy­sta poprzez wybór i suge­styw­ny układ tek­stów, ale też obszer­ne posło­wie poka­zu­je Magi­ka jako świet­ne­go poetę, mistrzow­sko ope­ru­ją­ce­go ryt­mem, rymem, wyra­fi­no­wa­ny­mi środ­ka­mi sty­li­stycz­ny­mi, nie­stro­nią­ce­go od bun­tu, iro­nii i kry­tycz­ne­go komen­ta­rza do świa­ta, a zara­zem nie­bo­ją­ce­go się liry­zmu. Piotr Łuszcz oka­zu­je się auto­rem zarów­no utwo­rów wizyj­nych czy psy­cho­de­licz­nych, jak i współ­cze­snych quasi-mora­li­te­tów.

W posło­wiu liczą­ce­go 120 stron Exca­li­bu­ra Mar­cin Jurzy­sta pisze m.in.: „Gdy ana­li­zu­je się tek­sty Pio­tra Łusz­cza, wyła­nia się z nich obraz arty­sty total­ne­go i sztu­ki total­nej. To posta­wie­nie wszyst­kie­go na jed­ną kar­tę jest widocz­ne nie tyl­ko w jego utwo­rach, lecz wypły­wa mimo­wol­nie rów­nież z tek­stów czy­sto użyt­ko­wych. Nawet pisząc poda­nie o przy­spie­sze­nie pro­ce­du­ry wyda­nia pasz­por­tu, Mag swo­ją urzę­do­wą proś­bę roz­po­czy­nał od słów: ‘Chy­ba moż­na o mnie powie­dzieć, że jestem arty­stą, robię hip-hop. Muzy­ka jest moim jedy­nym źró­dłem docho­du’”. Jak wspo­mi­na Mar­cin Sot Zię­ba: „Zawsze miał walk­ma­na, słu­chaw­ki i zie­lo­ne, zawsze pozo­sta­wał pod­łą­czo­ny do swo­je­go świa­ta”. „Magik był upar­ty jak cho­le­ra. Sztu­ka, dzie­ło – to się dla nie­go liczy­ło” – doda­je Rahim.

Gustaw, wła­ści­ciel wytwór­ni muzycz­nej Gigant Records wspo­mi­na: „Magik jako arty­sta? U nie­go nie było róż­ni­cy mię­dzy czło­wiek jako czło­wiek lub czło­wiek jako arty­sta, czy coś tam jesz­cze. Arty­stą był bez prze­rwy, tak jak i czło­wie­kiem, choć praw­dą jest, że trud­nym. Nie umiał oddzie­lić sztu­ki od rze­czy­wi­sto­ści, zma­gał się z nią, wal­czył tek­stem i muzy­ką. Pisał głów­nie w nocy 2:00, 4:00. Nie­raz dzwo­nił po pół­no­cy i rymo­wał całe kawał­ki, wie­le takich, któ­rych nigdy nie usły­szy­my. Jestem Bogiem pierw­szy raz usły­sza­łem przez komór­kę, jadąc autem. Zanim doje­cha­łem z War­sza­wy na Śląsk, zna­łem już kil­ka wer­sji. Dzwo­nił co jakiś czas, oczy­wi­ście w nocy, rymo­wał i pytał, co ja na to, jak myślę, czy Rahim i Fokus będą chcie­li zary­mo­wać następ­ne zwrot­ki”.

W fil­mie doku­men­tal­nym Pak­to­fo­ni­ka. Hip-hopo­wa podróż do prze­szło­ści, któ­ry poja­wił się w 2009 roku i zapo­wia­dał póź­niej­szy obraz Jesteś Bogiem w reży­se­rii Lesz­ka Dawi­da, Piotr „Gutek” Gut­kow­ski, wspo­mi­na­jąc „Magi­ka”, mówił m.in.: „Magik miał abso­lut­ną obse­sję na punk­cie tego, żeby jego tek­sty były dopra­co­wa­ne, żeby jak naj­le­piej wyra­ża­ły jego myśli i uczu­cia, i to pro­cen­tu­je. Było to robio­ne z ogrom­ną pasją, z dużym talen­tem. Nie ukry­waj­my, że on też miał swo­je zna­cze­nie, i czas zdą­żył to zwe­ry­fi­ko­wać”. Zaraz potem woka­li­sta Indios Bra­vos doda­je: „Sły­sza­łem, że jeden z tek­stów ‘Magi­ka’ był poka­zy­wa­ny stu­den­tom przez same­go Cze­sła­wa Miło­sza. Ile jest w tym praw­dy, nie wiem, ale mia­ło cho­dzić o frag­ment Fil­mu zawie­ra­ją­cy jego zwrot­kę. Magik był ewi­dent­nie jed­nym z naj­bar­dziej uta­len­to­wa­nych rape­rów w histo­rii pol­skie­go hip-hopu”.

„Cho­dze­nie po mie­ście z walk­ma­nem na uszach i cią­głe odsłu­chi­wa­nie Księ­gi Tajem­ni­czej. Pro­lo­gu Kali­bra, a potem Kine­ma­to­gra­fii Pak­to­fo­ni­ki, któ­rej frag­men­ty cyto­wa­łem na swo­jej matu­rze z języ­ka pol­skie­go (spraw­dza­ją­ca ją polo­nist­ka pyta­ła mnie potem, czy to cytat z Szym­bor­skiej) – to wszyst­ko było doświad­cze­niem moim i bar­dzo wie­lu innych osób uro­dzo­nych na prze­ło­mie lat sie­dem­dzie­sią­tych i osiem­dzie­sią­tych ubie­głe­go stu­le­cia” – mówi o pra­cy nad książ­ką toruń­ski poeta Mar­cin Jurzy­sta. „Im wię­cej lat mija­ło, im bar­dziej wcho­dzi­łem w świat naj­now­szej poezji, tym czę­ściej łapa­łem się na tym, że cią­gle wra­cam do tek­stów ‘Magi­ka’, że prze­szły pró­bę cza­su i pró­bę este­tycz­ną, któ­rej wie­le doświad­czeń lek­tu­ro­wych ze szcze­nię­cych lat po pro­stu nie prze­cho­dzi”.

„Minę­ły dwie deka­dy od wyda­nia Kine­ma­to­gra­fii. ‘Magik’ zdą­żył przez te lata stać się iko­ną nie tyl­ko pol­skie­go hip-hopu, ale i całej kul­tu­ry. Postrze­ga­jąc tek­sty Pio­tra jako praw­dzi­wą poezję wła­śnie, już kil­ka lat temu pomy­śla­łem o tym, że war­to wycią­gnąć je z ich muzycz­nej otocz­ki, pochy­lić się nad nimi, tak jak się to robi z wier­sza­mi, uło­żyć z nich pew­ną opo­wieść i tym samym poka­zać ‘Magi­ka’ jako jed­ne­go z cie­kaw­szych pol­skich poetów two­rzą­cych po 1989 roku. Im czę­ściej czy­ni­łem wypra­wy do Kato­wic i Miko­ło­wa, im czę­ściej patrzy­łem na zdję­cia, któ­re w cza­sie tych wypraw robił mój brat, i im dłu­żej czy­ta­łem tek­sty Pio­tra, tym bar­dziej wie­dzia­łem, że taka książ­ka musia­ła powstać” – doda­je Jurzy­sta.

Exca­li­bur został wyda­ny dzię­ki oso­bi­ste­mu zaan­ga­żo­wa­niu spad­ko­bier­ców Magi­ka, a więc Fili­pa „fej­zje­stm” Łusz­cza i Justy­ny Łuszcz-Musiał­kie­wicz oraz wspar­ciu Gusta­wa Szep­ke z Gigant Records i Macie­ja Pisu­ka. Książ­ka, wzbo­ga­co­na o ręko­pi­sy wybra­nych utwo­rów i zdję­cia autor­stwa Mar­ka Jurzy­sty i Mate­usza Pie­chu­ty, uka­za­ła się w serii Biu­ra Lite­rac­kie­go 33. Pio­sen­ki na papie­rze, w któ­rej wcze­śniej publi­ko­wa­ne były tek­sty Fisza, Gra­ba­ża, Lecha Janer­ki, Kory, a ostat­nio Nic­ka Cave’a. Biu­ro Lite­rac­kie opu­bli­ko­wa­ło też tek­sty zebra­ne Grze­go­rza Cie­chow­skie­go. Inne książ­ki muzy­ków w wydaw­nic­twie to: Język przy­szło­ści Lau­rie Ander­son; Pieśń tor­by na pawia, Rewol­ta w nie­bie oraz Wia­ra, nadzie­ja i krwa­wa łaź­nia Nic­ka Cave’a; Dusz­ny kraj, Taran­tu­la i Prze­kra­czam Rubi­kon Boba Dyla­na; Prze­stwo­rzo­ne rze­czy Joh­na Len­no­na; Tań­czę boso i Nie gódź się Pat­ti Smith.