Przemysław OWCZAREK: Jarzmo

Naj­now­sza książ­ka Prze­my­sła­wa Owczar­ka Jarz­mo już od dziś dostęp­na jest w Biu­rze Lite­rac­kim. Owcza­rek umie­jęt­nie balan­su­je w niej pomię­dzy ostrym, bez­kom­pro­mi­so­wym i ofen­syw­nym tonem – dosta­je się w jego książ­ce zarów­no tym z „lewa”, jak i z „pra­wa” – a reje­strem bar­dziej intym­nym i jed­nost­ko­wym.

Naj­now­sza książ­ka Prze­my­sła­wa Owczar­ka Jarz­mo już od dziś dostęp­na jest w Biu­rze Lite­rac­kim. To pro­po­zy­cja cie­ka­wa, nie­oczy­wi­sta i fra­pu­ją­ca. Owcza­rek umie­jęt­nie balan­su­je w niej pomię­dzy ostrym, bez­kom­pro­mi­so­wym i ofen­syw­nym tonem – dosta­je się w jego książ­ce zarów­no tym z „lewa”, jak i z „pra­wa” – a reje­strem bar­dziej intym­nym i jed­nost­ko­wym. Przy takiej huś­taw­ce nie zapo­mi­na jed­nak o lek­sy­kal­nej dba­ło­ści i głę­bo­kim wyczu­ciu fra­zy.

W efek­cie tego twór­cze­go zde­rze­nia Jarz­mo sta­no­wi książ­kę trud­ną do łatwe­go zakwa­li­fi­ko­wa­nia, wymy­ka­ją­cą się czy­tel­ni­czym przy­zwy­cza­je­niom oraz kli­szom kry­tycz­nym, któ­re – nie­po­mne na głę­bo­kie zmia­ny w naj­now­szej poezji – wciąż nie­rzad­ko usi­łu­ją porząd­ko­wać lite­rac­ką rze­czy­wi­stość wzdłuż dycho­to­micz­ne­go podzia­łu na to, co „etycz­ne”, i to, co „este­tycz­ne”. W swo­jej naj­now­szej publi­ka­cji Owcza­rek bez­kom­pro­mi­so­wo roz­pra­wia się z taki­mi nar­ra­cja­mi.

„For­ma tych wier­szy jest taka, jak lubię – eks­pe­ry­men­tal­na, ale wciąż ‘men­tal­na’ ” – pisze o książ­ce Joan­na Muel­ler. „Uję­ło mnie w niej to, że jest tam chwi­la­mi bar­dzo nie­przy­jem­nie, bo wali Owcza­rek praw­dę bez ogró­dek i na odlew (wali prze­ciw innym, ale nie oszczę­dza też same­go sie­bie), a zara­zem bywa lirycz­ny i czu­ły. Jarz­mo jest spój­ne, dosad­ne i moc­ne”. To naj­praw­do­po­dob­niej naj­cie­kaw­sza i naj­bar­dziej szcze­ra książ­ka w dorob­ku łódz­kie­go poety i redak­to­ra.

„Jesz­cze raz zatem: o czym jest Jarz­mo? O tru­dzie codzien­ne­go życia. O byciu pisa­rzem, mężem, ojcem, dyrek­to­rem Łódz­kie­go Domu Lite­ra­tu­ry, bada­czem. O speł­nia­niu tych wszyst­kich ról na raz, bo one rów­nież są jarz­mem, tym, co uwie­ra. Ale jarz­mem jest też dla Owczar­ka kwe­stia zaan­ga­żo­wa­nia w spra­wy spo­łecz­ne, obo­wiąz­kiem i zara­zem zada­niem (…)” – napi­sał w recen­zji towa­rzy­szą­cej pre­mie­rze Jakub Skur­tys.

Prze­my­sław Owcza­rek jest poetą dobrze zna­nym zarów­no na lokal­nej (jako dyrek­tor łódz­kie­go Domu Lite­ra­tu­ry), jak i na ogól­no­pol­skiej sce­nie lite­rac­kiej (jako redak­tor naczel­ny maga­zy­nu „Arte­rie” oraz autor sze­ściu ksią­żek poetyc­kich, spo­śród któ­rych tom Cyklist był w 2010 roku nomi­no­wa­ny do Nagro­dy Lite­rac­kiej Gdy­nia, a w 2012 roku Pasja do Orfe­usza – Nagro­dy Poetyc­kiej im. K. I. Gał­czyń­skie­go za naj­lep­szy tom roku). Miesz­ka i pra­cu­je w Łodzi.