Robert RYBICKI: POGO GŁOSEK

Kolej­ną pre­mie­rą jubi­le­uszo­we­go 25. sezo­nu Biu­ra Lite­rac­kie­go jest POGO GŁOSEK Rober­ta Rybic­kie­go. To już trze­cia książ­ka lau­re­ata Gór­no­ślą­skiej Nagro­dy Lite­rac­kiej „Juliusz” wyda­na w Stro­niu Ślą­skim.

Trze­cią pre­mie­rą jubi­le­uszo­we­go 25. sezo­nu Biu­ra Lite­rac­kie­go jest POGO GŁOSEK Rober­ta Rybic­kie­go. Eks­pe­ry­men­tu­ją­cy, odważ­ny, skraj­nie indy­wi­du­al­ny, ale też otwar­ty na ludz­ką wspól­no­tę „w świe­cie info­ka­lip­sy” – takie­go Rybic­kie­go zna­my już z jego wcze­śniej­szych utwo­rów. W naj­now­szym tomie jed­nak, jak sam mówi, przy­cho­dzi, by zupeł­nie „roz­sz­czel­nić pol­ską gra­ma­ty­kę”, moc­niej „powy­gi­nać zasta­łe i spar­śnia­łe struk­tu­ry myśli i dźwię­ku”, lecz tak­że „powró­cić do roz­mo­wy”.

Po co Rybic­ki w swo­jej siód­mej książ­ce poetyc­kiej wpra­wia gło­ski w ruch pogo? Nie tyl­ko po to, żeby dowieść, że pogło­ski o śmier­ci awan­gar­dy i sur­re­ali­zmu są prze­sa­dzo­ne (choć w tym celu rów­nież), nie dla wir­tu­ozer­skie­go popi­su (mimo że jak nikt inny potra­fi zwich­nąć wyobraź­nię i roz­ło­żyć na łopat­ki skład­nię), ale dla­te­go, by po raz kolej­ny filo­zo­ficz­nie i etycz­nie zapy­tać: „na jakim eta­pie prze­zwa­ja­nia jaź­ni jesteś?”.

Wier­sze roz­bu­cha­ne odważ­ny­mi sko­ja­rze­nia­mi, w każ­dej gło­sce anar­chi­stycz­ne, odrzu­ca­ją­ce tra­dy­cję „jubi­ler­stwa poetyc­kie­go”, są zara­zem zwy­kłym ludz­kim bła­ga­niem o to, byśmy nie zgi­nę­li „w ostrza­le infor­ma­cyj­nym”, roz­gry­wa­ni „za pomo­cą poczu­cia winy”. „Bła­gam was niech ktoś zro­bi ROZMAWIALNIĘ” – pisze Robert Rybic­ki i sam ugasz­cza nas w takich roz­ma­wial­niach: swo­ich wier­szach.

Zda­niem Dawi­da Kuja­wy: „w POGO GŁOSEK znaj­dzie­my wie­le sygna­łów, że mamy do czy­nie­nia z auto­rem, któ­ry dosko­na­le roz­po­znał refre­ny, jakie maszy­na spo­łecz­na znie­wa­la­ją­ca ‘wszyst­kich moich i Two­ich kum­pli’ asy­mi­lu­je i wyko­rzy­stu­je do wytwa­rza­nia war­to­ści dodat­ko­wej (‘Sys­tem wstrze­lił się w ośro­dek pamię­ci’, ‘sys­tem wbi­ty w mózg’, ‘kto nas roz­gry­wa za pomo­cą poczu­cia winy?’)”.

„W POGO GŁOSEK posze­dłem nie­co inną dro­gą” – mówi autor Wero­ni­ce Janecz­ko w wywia­dzie w biBLio­te­ce. „To bar­dziej jest roz­k­mi­na, jaką sobie wykar­czo­wać ścież­kę tam, gdzie mnie nie było, wła­śnie mię­dzy sur­re­ali­zmem, dada­izmem, eks­pe­ry­men­tem z metrum, ilo­cza­sem (…). To ma być jakiś twór poetycki/poetyckopodobny, gdzie znaj­dzie się ‘coś’ w prze­strze­ni pomię­dzy ‘moder­ni­zo­wa­nym wier­szem kla­sycz­nym’ a ‘arier­gar­do­wa­nym wier­szem awan­gar­do­wym’”.

Uro­dzo­ny w 1976 roku Rybic­ki to czło­wiek wie­lu twa­rzy i doświad­czeń zawo­do­wych. Nazwa­ny przez Wie­de­man­na „strasz­nym dziec­kiem” poeta z Ryb­ni­ka to jeden z moc­niej­szych i bogat­szych gło­sów współ­cze­snej pol­skiej sce­ny poetyc­kiej. Jest kry­ty­kiem, per­for­me­rem, redak­to­rem, peda­go­giem-hap­pe­ne­rem i tłu­ma­czem; ale przede wszyst­kim auto­rem takich tomi­ków, jak Epi­fa­nie i kata­to­nie (2003), Mot­ta roba­li (2005), Stos gitar (2009), Gram, mózgu (2010), masa­kra kala­cza­kra (2011) i Dar Mene­li (2017).