Różni AUTORZY: 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego

W tej samej serii co 100 wier­szy pol­skich sto­sow­nej dłu­go­ści uka­za­ła się wła­śnie w Biu­rze Lite­rac­kim anto­lo­gia 100 wier­szy wypi­sa­nych z języ­ka angiel­skie­go z prze­kła­da­mi Jerze­go Jar­nie­wi­cza. To swo­isty „krót­ki kurs poezji anglo­ję­zycz­nej ostat­nich dzie­się­cio­le­ci”.

W tej samej serii co 100 wier­szy pol­skich sto­sow­nej dłu­go­ści uka­za­ła się wła­śnie w Biu­rze Lite­rac­kim anto­lo­gia 100 wier­szy wypi­sa­nych z języ­ka angiel­skie­go z prze­kła­da­mi Jerze­go Jar­nie­wi­cza. To swo­isty „krót­ki kurs poezji anglo­ję­zycz­nej ostat­nich dzie­się­cio­le­ci” obej­mu­ją­cy twór­czość bli­sko czter­dzie­stu auto­rów, w tym takich poetów jak: Simon Armi­ta­ge, Leonard Cohen, James Fen­ton, Lavi­nia Gre­en­law, Seamus Heaney, Jac­kie Kay, Phi­lip Lar­kin, Mal­colm Low­ry, Hugh Mac­Diar­mid, Pau­la Meehan, Nuala Ní Dhomh­na­ill, Brian Pat­ten, Cra­ig Raine, Chri­sto­pher Reid, Char­les Simic, Ray­mond Souster, Char­les Tom­lin­son i Derek Wal­cott. To tak­że pod­su­mo­wa­nie trzy­dzie­stu lat pra­cy prze­kła­do­wej auto­ra „Pustych nocy”.

Zda­niem Kac­pra Bart­cza­ka: „Jerzy Jar­nie­wicz. To auten­tycz­ny lite­rat-orkie­stra – angli­sta, wykła­dow­ca aka­de­mic­ki, tłu­macz, poeta, ese­ista, badacz. Rygo­ry, jakie sam sobie narzu­ca, mogą być wzo­rem dla nas wszyst­kich. Książ­ka to nie tyl­ko autor­ska, a więc spre­pa­ro­wa­na z oso­bi­stą czu­ło­ścią, prze­pust­ka do wiel­kie­go anglo­ję­zycz­ne­go świa­ta poezji, ale też arcy­cie­ka­we autor­skie dzie­ło same­go Jar­nie­wi­cza”. Anto­lo­gia impo­nu­je nie tyl­ko róż­no­rod­no­ścią poetyk i sty­li­styk, reje­strów lite­rac­kich oraz obsza­rów tema­tycz­nych podej­mo­wa­nych w wier­szach, ale tak­że zasię­giem gene­ra­cyj­nym i geo­gra­ficz­nym. Pozwa­la zoba­czyć, jaki ta poezja mia­ła wpływ na pol­ską lite­ra­tu­rę i jak wciąż rezo­nu­je w twór­czo­ści rodzi­mych auto­rów.

„Pomysł na tę książ­kę wyda­wał się pro­sty: poka­zać sto wier­szy anglo­ję­zycz­nych poetek i poetów, któ­rych dotych­czas, a więc w latach 1988–2018, prze­kła­da­łem” – pisze w posło­wiu do książ­ki Jerzy Jar­nie­wicz. „Są tu poeci, któ­ry­mi zaj­mo­wa­łem się na samym począt­ku, cza­sem wręcz na pra­po­cząt­ku prze­kła­do­wej dro­gi, gdy zade­biu­to­wa­łem w 1988 roku prze­kła­da­mi wier­szy Cra­iga Raine’a (dla ‘Akcen­tu’), Jame­sa Fen­to­na (dla ‘Lite­ra­tu­ry na Świe­cie’) oraz Edwar­da Bon­da, Iana Hamil­to­na i Phi­li­pa Lar­ki­na (dla ‘Pisma’)”. Jar­nie­wicz zauwa­ża tak­że: „Tłu­ma­czy­łem w więk­szo­ści tych, któ­rych do tej pory na pol­ski nie prze­kła­da­no. Z tej więk­szo­ści więk­szość nadal ist­nie­je tyl­ko w moich prze­kła­dach”.

W szki­cu opu­bli­ko­wa­nym w biBLio­te­ce Tade­usz Pió­ro zwra­ca uwa­gę, że „Jar­nie­wicz wybrał wier­sze, któ­re spra­wia­ją mu ‘nie­de­fi­nio­wal­ną, choć rze­czy­wi­stą przy­jem­ność’. Zasa­da wybo­ru jest zatem czy­sto subiek­tyw­na, a dzię­ki temu – abso­lut­nie wia­ry­god­na, ponie­waż nie pre­ten­du­je do jakich­kol­wiek pozo­rów histo­rycz­nej czy este­tycz­nej obiek­tyw­no­ści. Autor chce nam zapre­zen­to­wać wyłącz­nie wła­sną wraż­li­wość – czy­tel­ni­czą, poetyc­ką i trans­la­tor­ską”. Pió­ro zauwa­ża tak­że, że „Wiel­ką zale­tą książ­ki, a kon­kret­nie – pra­cy Joan­ny Muel­ler i Artu­ra Bursz­ty, jej redak­to­rów, było usta­le­nie kolej­no­ści wier­szy poprzez zgru­po­wa­nie ich w seg­men­tach. Uła­twia to lek­tu­rę wła­śnie ze wzglę­du na mno­gość wyra­zi­stych sty­lów poetyc­kich, któ­re powra­ca­ją w kil­ku tema­tycz­nie odręb­nych kon­tek­stach”.

„Moja pra­ca prze­kła­do­wa szła ręka w rękę z pisa­niem wier­szy, a pisa­nie wier­szy z pra­cą prze­kła­do­wą” – mówi w roz­mo­wie opu­bli­ko­wa­nej w biBLio­te­ce Jerzy Jar­nie­wicz. „Do wier­szy prze­do­sta­wa­ły się pomy­sły, któ­re rodzi­ły się pod­czas pra­cy prze­kła­do­wej, jakaś nie­ty­po­wa struk­tu­ra skła­dnio­wa, jakiś seman­tycz­ny prze­skok czy zde­rze­nie odmien­nych dyk­cji. Z kolei do prze­kła­dów tra­fia­ły echa moich wier­szy, ich into­na­cje, ryt­my, idio­ma­tycz­ność. Kie­dy, przy­go­to­wu­jąc tę anto­lo­gię, czy­ta­łem swo­je daw­ne prze­kła­dy, zasko­czy­ło mnie, jak dużo mają wspól­ne­go z moimi wier­sza­mi, któ­re powsta­wa­ły w tam­tych cza­sach. Nigdy jed­nak nie napi­sa­łem wier­sza, któ­ry z zało­że­nia był­by odpo­wie­dzią na jakiś prze­ło­żo­ny prze­ze mnie utwór, albo świa­do­mie imi­to­wał­by poety­kę anglo­ję­zycz­ne­go auto­ra. To się z pew­no­ścią dzia­ło, ale na głę­bo­kim, nie­uświa­do­mio­nym pię­trze”.

War­to zauwa­żyć, że wier­sze bli­sko poło­wy auto­rów z anto­lo­gii 100 wier­szy wypi­sa­nych z języ­ka angiel­skie­go publi­ko­wa­ne były w Biu­rze Lite­rac­kim, z któ­rym Jerzy Jar­nie­wicz zwią­za­ny jest już od dwu­dzie­stu lat. To pięt­na­sta książ­ka auto­ra w tym wydaw­nic­twie i pięt­na­sta tego rodza­ju anto­lo­gia w ofi­cy­nie oraz trze­cia po Poet­kach z Wysp i Sze­ściu poet­kach irlandz­kich tego typu publi­ka­cja Jar­nie­wi­cza. Książ­ka liczy 168 stron, wyda­na jest w twar­dej opra­wie i obok wier­szy oraz posło­wia zawie­ra tak­że noty bio­gra­ficz­ne wszyst­kich auto­rów. Przed­pre­mie­ro­wa pre­zen­ta­cja anto­lo­gii mia­ła miej­sce pod­czas tego­rocz­nej Sta­cji Lite­ra­tu­ra w Stro­niu Ślą­skim 15 wrze­śnia.