Ryszard Krynicki: Przekreślony początek

Już dziś w Biu­rze Lite­rac­kim swo­ją ofi­cjal­ną pre­mie­rę ma Prze­kre­ślo­ny począ­tek Ryszar­da Kry­nic­kie­go w nowym, zmie­nio­nym wyda­niu. Tom pier­wot­nie uka­zał się jako jed­na z dwu pre­mier towa­rzy­szą­cych sie­dem­dzie­sią­tym uro­dzi­nom poety.

Prze­kre­ślo­ny począ­tek to podróż przez całe dzie­ło Kry­nic­kie­go – wier­sze z liczą­ce­go ponad dzie­sięć tomów poetyc­kich dorob­ku pisa­rza to wybór, dość powie­dzieć, skrom­ny, oszczęd­ny, ale jed­no­cze­śnie inten­syw­ny. Nie ma w nim jed­nak nic dziw­ne­go dla poety, któ­ry od lat waży każ­de sło­wo, każ­dą pau­zę, dla poety, któ­ry od lat pró­bu­je zbli­żyć się w swo­jej twór­czo­ści do gra­ni­cy mil­cze­nia. W obec­nym wyda­niu poja­wi­ło Prze­kre­ślo­ne­go począt­ku poja­wi­ło się sześć nowych tek­stów.

Dobór utwo­rów do Prze­kre­ślo­ne­go począt­ku poka­zu­je, że dla Kry­nic­kie­go poezja to nie jakiś lite­rac­ki pro­jekt, któ­re­mu moż­na przy­pi­sać taki bądź inny cel (np. odkła­my­wa­nie języ­ka pro­pa­gan­dy), ale egzy­sten­cjal­na i moral­na koniecz­ność, a jej isto­tą są nie tyl­ko, jak chciał Bru­no Schulz („Mój/ uko­cha­ny pan pro­fe­sor Bru­no Schulz”), „krót­kie spię­cia sen­su mię­dzy sło­wa­mi”, lecz rów­nież – a może przede wszyst­kim – odpo­wiedź na wezwa­nie, na apel dru­gie­go czło­wie­ka.

„Prze­kre­ślo­ny począ­tek – pisał o tomie Paweł Zając – to książ­ka czło­wie­ka, któ­ry chce dać świa­dec­two. Nie poety, lite­ra­ta, arty­sty, ale wła­śnie czło­wie­ka, kogoś wrzu­co­ne­go w świat, oszu­ka­ne­go przez język, kogoś, kto z mozo­łem kon­stru­uje – a może odtwa­rza? – prze­strzeń do zamiesz­ka­nia. Kry­nic­ki jak boha­ter Leka­rza wiej­skie­go Kaf­ki pozo­sta­je wier­ny ranie, z któ­rą przy­szedł na świat, ta pięk­na rana to cała jego wypra­wa”.

Ryszard Kry­nic­ki uro­dził się w 1943 roku w Sankt Valen­tin (Austria). Jest tłu­ma­czem, wydaw­cą oraz – przede wszyst­kim – jed­nym z naj­bar­dziej wpły­wo­wych pol­skich poetów współ­cze­snych. Jego boga­ty doro­bek poetyc­ki wywo­dzi się z tra­dy­cji Nowej Fali. Jest lau­re­atem m.in. nie­za­leż­nej Nagro­dy Poetów (1975), Fun­da­cji im. Kościel­skich (1976), Fun­da­cji im. Jurzy­kow­skie­go (1989), nie­miec­kiej Nagro­dy Gun­dol­fa (2000) oraz Mini­stra Kul­tu­ry (2006). Więk­szość życia spę­dził w Pozna­niu, obec­nie miesz­ka w Kra­ko­wie.