Stacja Literatura 22: Stacja nowa książka

Na czas Sta­cji Lite­ra­tu­ra 22, któ­ra odbę­dzie się pomię­dzy 8 i 9 wrze­śnia w Stro­niu Ślą­skim i Sien­nej, przy­go­to­wa­nych zosta­ło 19 uni­ka­to­wych książ­ko­wych pre­mier wybra­nych spo­śród setek pro­po­zy­cji wydaw­ni­czych, jakie napły­nę­ły do Biu­ra Lite­rac­kie­go!

Zasad­ni­czym ele­men­tem każ­dej edy­cji festi­wa­lu orga­ni­zo­wa­ne­go przez Biu­ro Lite­rac­kie od 1996 roku są spo­tka­nia autor­skie wokół książ­ko­wych pre­mier. Na czas Sta­cji Lite­ra­tu­ra 22 wyda­nych zosta­nie 19 publi­ka­cji. Więk­szość z nich zosta­ła sta­ran­nie wybra­na z setek pro­po­zy­cji wydaw­ni­czych, tak aby poszcze­gól­ne książ­ki mogły wcho­dzić ze sobą w dia­log, wza­jem­nie się uzu­peł­niać i być przy­czyn­kiem do cie­ka­wych dys­ku­sji.

Wśród pre­mier są nowe książ­ki poetyc­kie, jak rów­nież powie­ści, prze­kła­dy oraz pro­po­zy­cje książ­ko­we dla naj­młod­szych czy­tel­ni­ków. Domi­nu­ją książ­ki odważ­ne języ­ko­wo, prze­ło­mo­we w dorob­ku auto­rów lub takie, na któ­re pol­scy czy­tel­ni­cy cze­ka­li lata­mi. Wię­cej niż poło­wa z nich to pozy­cje auto­rów, któ­rych twór­czość nie była jesz­cze pre­zen­to­wa­na na festi­wa­lu, co wpi­su­je się w nową for­mu­łę Biu­ra Lite­rac­kie­go.

Po świet­nie przy­ję­tym Dusz­nym kra­ju Boba Dyla­na Biu­ro Lite­rac­kie przy­go­tu­je na Sta­cję Lite­ra­tu­ra 22 kolej­ne książ­ki wybit­nych muzy­ków: legen­dar­ną Księ­gę miło­sier­dzia Leonar­da Cohe­na, któ­rą prze­tłu­ma­czy Daniel Wyszo­grodz­ki, oraz Tań­czę boso Pat­ti Smith w prze­kła­dzie Fili­pa Łobo­dziń­skie­go. Spo­tka­nie pt. „Muzy­ka z poezją” z udzia­łem tłu­ma­czy popro­wa­dzi pierw­sze­go dnia festi­wa­lu Kamil Sipo­wicz.

Nowo­ścią Sta­cji Lite­ra­tu­ra 22 będzie „Jeden aka­pit” – krót­kie pre­zen­ta­cje w opar­ciu o drob­ny frag­ment książ­ki. Andrzej Sosnow­ski opo­wie o Kocha­jąc Henry’ego Gre­ena, naj­bar­dziej zna­nej powie­ści angiel­skie­go pisa­rza z 1945 roku, Jacek Deh­nel nato­miast przy­bli­ży czy­tel­ni­kom Zimo­we kró­le­stwo Phi­li­pa Lar­ki­na, jed­ną z dwóch pro­za­tor­skich ksią­żek zna­ko­mi­te­go bry­tyj­skie­go poety, sta­no­wią­cą opis nie­zwy­czaj­ne­go dnia z życia mło­dej uchodź­czy­ni pod­czas dru­giej woj­ny świa­to­wej.

Naj­młod­si czy­tel­ni­cy Sta­cji też znaj­dą dla sie­bie coś cie­ka­we­go. Sie­dem przy­gód Roza­lii Gro­zy, pierw­sza książ­ka dla dzie­ci Justy­ny Bar­giel­skiej z ilu­stra­cja­mi Patry­cji Ochman – opo­wia­da­ją­ca o przy­go­dach dzie­wię­cio­let­niej Rozy Gro­zy roz­pi­sa­nych na zna­ko­mi­te lite­rac­ko opo­wia­da­nia, łączą­ce humor sytu­acyj­ny ze słow­nym – będzie punk­tem wyj­ścia dla „Lek­cji języ­ka poetyc­kie­go”, jaką w piąt­ko­wy pora­nek popro­wa­dzi pisar­ka.

Na kla­sycz­ne publi­ka­cje poetyc­kie, któ­re będą towa­rzy­szyć Sta­cji Lite­ra­tu­ra 22, skła­da­ją się kolej­ne książ­ki sta­łych oraz nowych auto­rów Biu­ra: Pokarm suwe­ren Kac­pra Bart­cza­ka, szó­sta książ­ka poetyc­ka łódz­kie­go kry­ty­ka, wizyj­na Mar­ty­ny Buli­żań­skiej, dru­gi zbiór fina­list­ki Sile­siu­sa z 2014 roku, oraz Lata­kia Szy­mo­na Słom­czyń­skie­go, trze­ci – po debiu­cie Nad­jeż­dża i Dwu­pła­cie – tomik kra­kow­skie­go poety.

Pierw­szą rze­czą Pokar­mu suwe­ren Bart­cza­ka jest pra­ca na poję­ciach, pod­da­na jed­nak mistrzow­skiej obrób­ce este­tycz­nej. wizyj­na Buli­żań­skiej z kolei sta­no­wi świa­dec­two cie­ka­wej ewo­lu­cji lite­rac­kiej poet­ki, któ­ra w dru­giej książ­ce otwie­ra swój pod­miot na świat zewnętrz­ny. Lata­kię Słom­czyń­skie­go nato­miast „moż­na czy­tać z uwa­gą sku­pio­ną na głę­bo­ko zaka­mu­flo­wa­nej sub­wer­sji gdzieś pod spodem zaan­ga­żo­wa­nia wier­sza”.

W tym samym blo­ku na szcze­gól­ną uwa­gę zasłu­gu­je nowa publi­ka­cja poetyc­ka Roma­na Hone­ta ciche psy, któ­rej pre­mie­ra zapla­no­wa­na jest tuż przed festi­wa­lem. Osła­wio­na już „ośmie­lo­na wyobraź­nia” poety zosta­je w niej pod­da­na zna­czą­cej pro­ble­ma­ty­za­cji. Wszyst­kich czte­rech auto­rów będzie moż­na posłu­chać na wspól­nym spo­tka­niu „Symu­la­cja świa­ta”, któ­re pod­czas festi­wa­lu popro­wa­dzi Karo­li­na Fel­berg-Sen­dec­ka.

Dru­gą część z serii wydaw­ni­czej „Poezje” sta­no­wią nie­daw­ne publi­ka­cje Biu­ra Lite­rac­kie­go. Są wśród nich: Jarz­mo Prze­my­sła­wa Owczar­ka – pierw­sza książ­ka łódz­kie­go auto­ra wyda­na w naszej ofi­cy­nie, Zim­na książ­ka Mar­ty Pod­gór­nik, będą­ca już dzie­sią­tym zbio­rem ślą­skiej poet­ki, bez­pre­ce­den­so­wy Dar Mene­li Rober­ta Rybic­kie­go oraz poemat antro­po­lo­gicz­ny Pio­tra Maty­wiec­kie­go Pala­ma­des.

Kon­sty­tu­tyw­nym ele­men­tem Jarz­ma Owczar­ka jest, jak pisał Jakub Skur­tys, „codzien­ność, bycie-w-świe­cie, zmie­nio­ne za pomo­cą nauko­we­go nad­dat­ku w rodzaj etno­gra­ficz­nych stu­diów nad sobą samym”. Zim­na książ­ka Pod­gór­nik nato­miast – według Macie­ja Woź­nia­ka – to przede wszyst­kim „sztu­ka lirycz­ne­go wkur­wu i zwer­sy­fi­ko­wa­nej awer­sji, zgryź­li­wej zgry­zo­ty i pre­ten­sjo­nal­nej pre­ten­sji, sen­ty­men­tal­ne­go resen­ty­men­tu i szy­der­cze­go nabur­mu­sze­nia”.

Poemat Pala­me­des Maty­wiec­kie­go Krzysz­tof Siw­czyk nazwał podró­żą „po tym, co jesz­cze do odkry­cia w momen­cie, kie­dy arcy­świa­do­mość pod­po­wia­da na dobrą spra­wę rady­kal­ne zamilk­nię­cie”. O sur­re­ali­zmie Daru Mene­li Ryc­kie­go Dawid Kuja­wa zano­to­wał, że „eks­ta­za w żad­nym wypad­ku nie jest tu zadłu­żo­na w teizmie, ale twar­do stą­pa po zie­mi i przy­bie­ra zna­mio­na świec­kie­go obja­wie­nia”. Wszy­scy czte­rej auto­rzy wezmą udział w spo­tka­niu „Lite­ra­tu­ra na wysy­pi­sku kul­tu­ry”.

Przy oka­zji zajęć Pra­cow­ni twór­czej oraz Pra­cow­ni pierw­szej książ­ki zapre­zen­to­wa­ny zosta­nie tra­dy­cyj­ny alma­nach z poprzed­niej, jede­na­stej edy­cji Poło­wu Połów 2016. Debiu­ty poetyc­kie pod redak­cją Mar­ty Pod­gór­nik, Kac­pra Bart­cza­ka oraz Tade­usza Dąbrow­skie­go, skła­da­ją­cy się z dzie­wię­ciu zesta­wów poetyc­kich fina­li­stów (Biliń­ski, Brej­nak, Gotsz­lich, Jóź­wik, Kira­ga, Mika, Ole­jar­ka, Pszo­niak, Zdu­nek) ubie­gło­rocz­ne­go kon­kur­su.

Jed­ną z naj­bar­dziej wycze­ki­wa­nych pre­mier tego­rocz­nej edy­cji festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 22 będzie zapew­ne tom Wybie­ga­nie z raju (2006–2012), zbie­ra­ją­cy doro­bek poetyc­ki Toma­sza Puł­ki, tra­gicz­nie zmar­łe­go poety z Kra­ko­wa. Na zbiór skła­da­ją się wszyst­kie opu­bli­ko­wa­ne za życia auto­ra książ­ki, Cen­nik, a ponad­to mate­ria­ły dotąd nie­zna­ne: HWDP jako miej­sce na zie­mi, Bród, Autar­kia oraz kil­ka­dzie­siąt wier­szy roz­pro­szo­nych w inter­ne­cie oraz ręko­pi­sach.

Kolej­ną elek­try­zu­ją­cą pre­mie­rą będzie uzu­peł­nio­ne oraz posze­rzo­ne wyda­nie zbio­ru wier­szy i pio­se­nek Sto­ję, czu­ję się świet­nie Kory, „pierw­szej damy pol­skie­go roc­ka”. W utwo­rach skła­da­ją­cych się na tom rze­czy­wi­stość jest prze­fil­tro­wa­na przez emo­cje, czę­sto sze­ro­ko roz­pię­te. Poet­ka – zda­niem Paw­ła Tań­skie­go – „pisze o dwóch naj­istot­niej­szych antro­po­lo­gicz­nych aspek­tach świa­ta: miło­ści i nie­na­wi­ści”. Spo­tka­nie z artyst­ką pod tytu­łem „Życie w pio­sen­ce” popro­wa­dzi Olga Tokar­czuk.

Nomi­no­wa­ny do Nagro­dy im. Wisła­wy Szym­bor­skiej, „bar­dziej auto­bio­gra­ficz­ny niż auto­te­ma­tycz­ny” tom W Mar­ci­na Sen­dec­kie­go oraz tajem­ni­czy, fra­pu­ją­cy inte­lek­tu­al­nie Tra­wers Andrze­ja Sosnow­skie­go, któ­ry w swo­im lite­rac­kim reje­strze nie­ustan­nie „prze­kra­cza wła­sne ogra­ni­cze­nia”, zosta­ną odczy­ta­ne przez auto­rów przy opra­wie muzycz­nej jako punk­ty wień­czą­ce piąt­ko­wy oraz sobot­ni pro­gram lite­rac­ki.

Pre­mie­ry książ­ko­we, wyjąt­ko­we spo­tka­nia z auto­ra­mi oraz poeta­mi z całej Pol­ski, dys­ku­sje o naj­now­szej – i nie tyl­ko naj­now­szej – lite­ra­tu­rze to jeden z wyróż­ni­ków festi­wa­lu Biu­ra Lite­rac­kie­go. Od począt­ku impre­zy do chwi­li obec­nej swo­ją festi­wa­lo­wą pre­mie­rę mia­ło już bli­sko pół tysią­ca ksią­żek. To wyróż­nik Sta­cji Lite­ra­tu­ra. Nie ma na świe­cie dru­gie­go festi­wa­lu, na któ­rym przy­jaz­do­wi każ­de­go auto­ra, tak­że zagra­nicz­ne­go, towa­rzy­szy­ła­by publi­ka­cja książ­ko­wa.