Stacja Literatura 24 z instrukcją mówienia „nie”

Mię­dzy 12 a 15 wrze­śnia w Stro­niu Ślą­skim i Sien­nej odbę­dzie się festi­wal Sta­cja Lite­ra­tu­ra 24. Wyda­rze­nie jak co roku zaprze­cza ste­reo­ty­pom, że poezja, prze­kła­dy awan­gar­do­wej pro­zy oraz nowe gło­sy z Pol­ski i Euro­py to ryzy­ko fre­kwen­cyj­nej kla­py. Na kil­ka dni przed 24. edy­cją na pew­no znaj­dą się tacy, któ­rzy zno­wu będą powąt­pie­wać w suk­ces impre­zy, ale już wia­do­mo, że na Sta­cję wybie­ra się rekor­do­wa publicz­ność, i to taka, któ­rej pozaz­dro­ścić może nie­je­den festi­wal na świe­cie.

 

SL24_2019.09.09SL24_z_instrukcja_mowienia_nie__www_top

 

Mię­dzy 12 a 15 wrze­śnia w Stro­niu Ślą­skim i Sien­nej odbę­dzie się festi­wal Sta­cja Lite­ra­tu­ra 24. Wyda­rze­nie jak co roku zaprze­cza ste­reo­ty­pom, że poezja, prze­kła­dy awan­gar­do­wej pro­zy oraz nowe gło­sy z Pol­ski i Euro­py to ryzy­ko fre­kwen­cyj­nej kla­py. Na kil­ka dni przed 24. edy­cją na pew­no znaj­dą się tacy, któ­rzy zno­wu będą powąt­pie­wać w suk­ces impre­zy, ale już wia­do­mo, że na Sta­cję wybie­ra się rekor­do­wa publicz­ność, i to taka, któ­rej pozaz­dro­ścić może nie­je­den festi­wal na świe­cie.

 

„Na co dzień uczest­ni­cy warsz­ta­tów w Sien­nej pra­cu­ją jako nauczy­cie­le, urzęd­ni­cy, przed­się­bior­cy, uczą się i stu­diu­ją. Pod­czas czte­rech festi­wa­lo­wych dni współ­two­rzą jed­ną wiel­ką rodzi­nę, dla któ­rej lite­ra­tu­ra jest spra­wą naj­waż­niej­szą” – pisał rok temu w „Gaze­cie Wybor­czej” Grze­gorz Nurek, a dzien­ni­karz Pol­skie­go Radia Grze­gorz Choj­now­ski doda­wał: „Sta­cja Lite­ra­tu­ra to dziś jeden z naj­le­piej zor­ga­ni­zo­wa­nych i zapro­gra­mo­wa­nych festi­wa­li kul­tu­ral­nych w Pol­sce”.

 

W Sta­cji przy­wo­ły­wa­ny był wów­czas wiersz Boba Dyla­na „Cza­sy nad­cho­dzą nowe”, któ­ry po pięć­dzie­się­ciu latach oka­zał się wyjąt­ko­wo aktu­al­ny, bo „daw­ny ład sta­je na gło­wie”, „świat nie myśli już jed­na­ko­wo” i „wszyst­ko jest do bitwy goto­we”. I rze­czy­wi­ście: „cza­sy nade­szły nowe”. W stycz­niu w Gdań­sku został zamor­do­wa­ny Paweł Ada­mo­wicz, któ­ry jako gość festi­wa­lu w 2008 roku prze­ko­ny­wał, że za pomo­cą słów moż­na zmie­niać świat.

 

Dzi­siaj nie pozo­sta­je nic inne­go i trze­ba gło­śno wraz z Pat­ti Smith zawo­łać: „Nie gódź się!”. Utwór „Radio Bag­dad”, z któ­re­go pocho­dzi to hasło, powstał w 2003 roku w odpo­wie­dzi na akcję mili­tar­ną wojsk NATO w Ira­ku. Wiersz był sprze­ci­wem wobec „bar­ba­rzyń­skich wojsk dep­czą­cych wspa­nia­łą tra­dy­cję Bag­da­du, mia­sta uczo­nych i arty­stów”. „Nie gódź się z bliź­nie­go nie­do­lą, nie gódź się z bliź­nie­go nie­do­wła­dem” – śpie­wa­ła Smith i woła­ła: „wycią­gnij dłoń”.

 

W przed­ostat­ni week­end maja odby­ło się naro­do­we pisa­nie wier­szy i opo­wia­dań, któ­re sta­ły się swo­istą „instruk­cją mówie­nia nie” prze­mo­cy fizycz­nej i psy­chicz­nej. Powsta­ły tek­sty będą­ce nie­zgo­dą na świat, w któ­rym jest tyle wyklu­cza­nych i prze­śla­do­wa­nych grup oraz mniej­szo­ści. Sprze­ci­wem wobec hej­tu, poni­ża­nia, nie­to­le­ran­cji i łama­nia praw. Wyzy­sku i wyko­rzy­sty­wa­nia. Nisz­cze­nia i gło­du. Aktów ter­ro­ru i wojen.

 

Trzy­dzie­ści trzy z tych tek­stów zna­la­zły się w spe­cjal­nym alma­na­chu „Wier­sze i opo­wia­da­nia doraź­ne 2019”, któ­ry jest jed­ną z dzie­więt­na­stu książ­ko­wych pre­mier festi­wa­lu. „Arty­ści, prze­mów­cie! Zło nara­sta” – ape­lo­wał nie­daw­no jeden z dzien­ni­ka­rzy. Współ­cze­śni pisa­rze anga­żu­ją się w bie­żą­ce spra­wy jak nikt inny. Udo­wod­ni­ła to już wyda­na i pre­zen­to­wa­na na festi­wa­lu w 2016 roku anto­lo­gia „Zebra­ło się śli­ny”.

 

Festi­wal w Stro­niu Ślą­skim zain­au­gu­ru­je dys­ku­sja „O nie­zgo­dzie w lite­ra­tu­rze” z udzia­łem Ramie­go Al-Asze­ka, Kon­ra­da Góry, Jana Rojew­skie­go, Beaty Sta­siń­skiej oraz Alek­san­dry Szy­mań­skiej, zapla­no­wa­na w pią­tek 13 wrze­śnia o godzi­nie 12:00. Popro­wa­dzi ją Mag­da­le­na Riga­mon­ti. W tym samym cza­sie w pobli­skiej szko­le pod­sta­wo­wej zapla­no­wa­no Lek­cję języ­ka poetyc­kie­go z udzia­łem Anny Pod­cza­szy, któ­ra zapre­zen­tu­je książ­kę dla dzie­ci „Gry­ma­sy”.

 

Przez kil­ka mie­się­cy na stro­nach maga­zy­nu lite­rac­kie­go biBLio­te­ka trwał wybór trzy­dzie­stu ksią­żek poetyc­kich wyda­nych od 1989 do 2019 roku. W następ­stwie akcji powsta­ło zesta­wie­nie „trzy­dzie­stu ksią­żek na trzy­dzie­sto­le­cie”, któ­re jest swo­istym kano­nem współ­cze­snej poezji pol­skiej. Pod­czas Sta­cji Lite­ra­tu­ra pozna­my naj­waż­niej­sze tomy wska­za­ne przez piąt­kę juro­rów: Annę Kału­żę, Karo­la Mali­szew­skie­go, Joan­nę Muel­ler, Joan­nę Orską i Jaku­ba Skur­ty­sa.

 

Sta­cja Lite­ra­tu­ra to nie tyl­ko naj­star­szy tego typu festi­wal w Pol­sce, ale tak­że miej­sce pre­zen­ta­cji twór­czo­ści bodaj naj­więk­szej licz­by auto­rów. Swo­je pre­zen­ta­cje w For­cie, Por­cie, a teraz tak­że w Sta­cji mia­ło już ponad pół tysią­ca twór­ców. W tym roku będzie to bli­sko sto osób. Wśród gości znaj­dą się m.in. „nowe gło­sy z Euro­py” – dwój­ka poetów z Pale­sty­ny i Syrii: Rami Al-Aszek i Fadi Dżo­mar, któ­rzy od kil­ku lat miesz­ka­ją w Ber­li­nie.

 

Zno­wu dużo będzie ksią­żek prze­kła­do­wych. Na festi­wa­lu, na któ­ry przy­go­to­wa­no w tym roku dwa­dzie­ścia pre­mier, zabrzmi twór­czość takich auto­rów jak: Eli­za­beth Bishop, Emi­ly Dic­kin­son, Pere Cal­ders, Péter Nádas, Ray­mond Quene­au, Pat­ti Smith. Kil­ka lat temu za spra­wą blo­ku wyda­rzeń festi­wal zapo­cząt­ko­wał rene­sans twór­czo­ści Zuzan­ny Gin­czan­ki. Teraz jej wier­sze powró­cą za spra­wą spe­cjal­ne­go wido­wi­ska muzycz­no-teatral­ne­go.

 

Nie zabrak­nie nowych ksią­żek poetyc­kich takich auto­rów jak: Anna Ada­mo­wicz, Kac­per Bart­czak, Kon­rad Góra, Roman Honet, Joan­na Łań­cuc­ka, Nina Manel, Anna Pod­cza­szy, Jakub Pszo­niak, Jan Rojew­ski, Bian­ka Rolan­do, a tak­że Joan­na Muel­ler i Mar­ta Pod­gór­nik, któ­re świę­to­wać będą swo­je jubi­le­usze. Pozna­my też „nowe gło­sy z Pol­ski” (Maria Hal­ber, Mar­cin Pierz­chliń­ski, Mar­cin Pod­la­ski, Kata­rzy­na Szau­liń­ska, Anto­ni­na M. Tosiek, Alek­san­der Tro­ja­now­ski).

 

Na sce­nie festi­wa­lo­wej wystą­pią tak­że tłu­ma­cze i tłu­macz­ki: Filip Kazi­mier­czak, Filip Łobo­dziń­ski, Anna Sawic­ka, Elż­bie­ta Sobo­lew­ska, Tade­usz Sła­wek, Anna Wasi­lew­ska, a w roli pro­wa­dzą­cych: Anna Kału­ża, Nata­lia Malek, Karol Mali­szew­ski, Dawid Mate­usz, Joan­na Muel­ler, Joan­na Orska, Juliusz Pie­li­chow­ski, Mag­da­le­na Riga­mon­ti i Jakub Skur­tys. Za opra­wę muzycz­ną odpo­wia­da Paweł Szam­bur­ski. Opra­wę gra­ficz­ną przy­go­to­wa­ła Iwo­na Chmie­lew­ska.

 

Zapla­no­wa­no jede­na­ście Pra­cow­ni, w tym pięć w ramach pro­jek­tów wydaw­ni­czych: „14. Połów. Poetyc­kie debiu­ty 2019”, „Debiu­ty pro­zą”, „Dru­gi i kolej­ny tom poetyc­ki”, „Dru­ga książ­ka w Biu­rze Lite­rac­kim”, „Poetyc­kie debiu­ty lau­re­atów pro­jek­tów”. Odbę­dą się tak­że fina­ły pro­jek­tów: „Księ­gar­nia z poezją” dla małych skle­pów z książ­ka­mi z całej Pol­ski oraz „Tłu­macz z uczel­ni” dla osób roz­po­czy­na­ją­cych przy­go­dę z prze­kła­dem lite­rac­kim.

 

Tego­rocz­na edy­cja Sta­cji Lite­ra­tu­ra to 64 wyda­rze­nia, któ­re tra­dy­cyj­nie odby­wać się będą w CETiK‑u w Stro­niu Ślą­skim oraz w kom­plek­sie Czar­na Góra w Sien­nej. Kie­dy po raz pierw­szy festi­wal zawi­tał do liczą­cej 25 sta­łych miesz­kań­ców miej­sco­wo­ści, do dys­po­zy­cji miał jedy­nie apar­ta­men­ty, rok póź­niej poja­wił się nowo­cze­sny Apar­tho­tel. Teraz kom­pleks uzu­peł­nia Czar­na Per­ła – zupeł­nie nowy obiekt, w któ­rym został zapla­no­wa­ny wie­czor­ny blok wyda­rzeń Czar­na Góra Lite­ra­tu­ry.

 

Nowo­ścią będzie blok Fami­ly Meeting, w któ­rym zosta­ną zapre­zen­to­wa­ne zaprzy­jaź­nio­ne ze Sta­cją insty­tu­cje i ini­cja­ty­wy: Fun­da­cja Rodzi­ny Kochań­skich, Insty­tut Kul­tu­ry Miej­skiej z Gdań­ska oraz Sta­ro­miej­ski Dom Kul­tu­ry z War­sza­wy. Zapla­no­wa­no m.in.: kon­cer­ty Ola Walic­kie­go, Oli Biliń­skiej, Pio­tra Chęc­ki, Jac­ka Pro­ściń­skie­go, zespo­łu Sza­re Relak­sy oraz wspo­mnia­ne wcze­śniej wido­wi­sko „Gin­czan­ka. Żar-Ptak” z udzia­łem Kamil­li Baar-Kochań­skiej, Doro­ty Jare­my i Paw­ła Szam­bur­skie­go.

 

„Wyjąt­ko­wa atmos­fe­ra” – te sło­wa dobrze odda­ją feno­men Sta­cji Lite­ra­tu­ra. „Naj­więk­szą war­to­ścią są ludzie” – pod­kre­śla­no w opi­niach po ubie­gło­rocz­nej edy­cji. „Już daw­no duch wszyst­kich wła­ści­wie spo­tkań nie był tak demo­kra­tycz­ny i prze­po­jo­ny poczu­ciem wza­jem­nej życz­li­wo­ści i rów­no­ści. Gdzieś padły barie­ry, któ­re – jak cza­sa­mi zda­rza­ło się w poprzed­nich latach – dzie­li­ły młod­sze, wstę­pu­ją­ce dopie­ro na sce­nę poko­le­nie twór­ców od uzna­nych gości festi­wa­lu”.

 

Wyda­rze­nia odby­wa­ją się dzię­ki wspar­ciu Mini­ster­stwa Kul­tu­ry i Dzie­dzic­twa Naro­do­we­go w ramach pro­gra­mów: „Part­ner­stwo dla książ­ki”, „Pro­mo­cja czy­tel­nic­twa” oraz „Ojczy­sty – dodaj do ulu­bio­nych”. Impre­zę wspie­ra­ją tak­że Unia Euro­pej­ska oraz Gmi­na Stro­nie Ślą­skie. Part­ne­ra­mi Sta­cji Lite­ra­tu­ra są ponad­to: Lite­ra­tu­re Across Fron­tiers, Cen­trum Edu­ka­cji, Tury­sty­ki i Kul­tu­ry w Stro­niu Ślą­skim, Czar­na Góra Resort, Fun­da­cja Rodzi­ny Kochań­skich, Insty­tut Kul­tu­ry Miej­skiej z Gdań­ska, Sta­ro­miej­ski Dom Kul­tu­ry z War­sza­wy oraz Biu­ro Tury­stycz­ne Mani­kar i Dwo­rek Galo­sa.

 

Wybierz się na stro­nę Sta­cji Lite­ra­tu­ra 24

Zobacz pro­fil wyda­rze­nia

Inne wiadomości z kategorii