Zapowiedź z Biura / Aleš ŠTEGER: Księga rzeczy

4 lip­ca w Biu­rze Lite­rac­kim pre­mie­ra Księ­gi rze­czy Ale­ša Šte­ge­ra – pierw­szej z trzech tego­rocz­nych poetyc­kich pro­po­zy­cji nale­żą­cych do serii „Nowy euro­pej­ski kanon lite­rac­ki”. Ten pro­jekt wydaw­ni­czy to wyjąt­ko­wy zestaw lek­tur obo­wiąz­ko­wych z całej Euro­py, opi­su­ją­cy naj­waż­niej­sze zja­wi­ska współ­cze­sno­ści. W cią­gu trzech lat uka­że się 21 pozy­cji z 21 kra­jów na XXI wiek. Kolej­ny­mi poeta­mi w serii będą Clau­diu Komar­tin i Maja Urban. Księ­ga rze­czy Ale­ša Šte­ge­ra jest pierw­szą publi­ka­cją w Pol­sce wybit­ne­go sło­weń­skie­go poety, a o zna­ko­mi­ty prze­kład zadbał Miłosz Bie­drzyc­ki.

Księ­ga rze­czy to kon­cep­tu­al­ny tom skła­da­ją­cy się z pięć­dzie­się­ciu wier­szy odwra­ca­ją­cych antro­po­cen­trycz­ną per­spek­ty­wę w kie­run­ku tego, co zaska­ku­ją­ce i nie­zna­ne. Kwe­stio­nu­ją one zasad­ność pod­sta­wo­wych opo­zy­cji binar­nych oraz sche­ma­tycz­ność codzien­nej per­cep­cji. Pisa­ne z per­spek­ty­wy przed­mio­tów codzien­ne­go użyt­ku roz­sze­rza­ją ich zna­cze­nia i wydo­by­wa­ją z nich nie­oczy­wi­ste bogac­twa sen­sów. Gry języ­ko­we, humor, auto­iro­nia, ale przede wszyst­kim – nie­zwy­kle moc­ny ładu­nek emo­cjo­nal­ny. Książ­ka, któ­ra sta­je się doświad­cze­niem zmie­nia­ją­cym spoj­rze­nie na ota­cza­ją­cą rze­czy­wi­stość.

„3:AM Maga­zi­ne” okre­śla Šte­ge­ra jako „jed­ne­go z naj­bar­dziej wyjąt­ko­wych poetów we współ­cze­snej Euro­pie”, ponie­waż łączy on wyra­fi­no­wa­ną aurę reflek­sji filo­zo­ficz­nej z lako­nicz­nym i nie­prze­wi­dy­wal­nym mini­ma­li­zmem, zapa­da­ją­cym w pamięć dzię­ki szcze­gól­nej obra­zo­wo­ści. Z kolei „Publi­shers Weekly” zwra­ca uwa­gę, że poeta wyróż­nia się środ­ko­wo­eu­ro­pej­ską melan­cho­lią i rozu­mie­niem histo­rii, a sam autor zosta­je przy­rów­na­ny do takich twór­ców, jak Fran­cis Pon­ge i Cra­ig Raine, ponie­waż jak oni spra­wia, że czy­tel­nik na zwy­kłe przed­mio­ty spo­glą­da w zupeł­nie nowy spo­sób, dostrze­ga­jąc ich nie­oczy­wi­ste zna­cze­nia.

Aleš Šte­ger to sło­weń­ski poeta, pisarz, tłu­macz, redak­tor i kry­tyk lite­rac­ki, a tak­że dyrek­tor arty­stycz­ny wyda­rzeń lite­rac­kich oraz wydaw­ca. Jego twór­czość jest tłu­ma­czo­na i publi­ko­wa­na na całym świe­cie. Autor zdo­był licz­ne sty­pen­dia lite­rac­kie i nagro­dy, takie jak: mię­dzy­na­ro­do­wa nagro­da poetyc­ka Knji­že­vno žezlo, Best Trans­la­ted Book Award w USA (2011), nagro­dę Ame­ri­can Asso­cia­tion of Teachers of Sla­vic and East Euro­pe­an Lan­gu­ages (2011) oraz Horst Bie­nek Pri­ze. Prze­kła­dał m.in. Pabla Neru­dę, Inge­borg Bach­mann i Cesa­ra Val­le­jo. Od 2021 roku jest juro­rem Grif­fin Poetry Pri­ze.

Księ­gę rze­czy dosko­na­le prze­ło­żył Miłosz Bie­drzyc­ki – uzna­ny pol­ski poeta i tłu­macz, zali­cza­ny do poko­le­nia „bru­lio­nu”. Z wykształ­ce­nia inży­nier geo­fi­zyk. Autor dzie­wię­ciu tomów wier­szy (naj­now­szy to „Porumb” z 2013 roku) oraz licz­nych prze­kła­dów, m.in. Toma­ža Šala­mu­na, Uro­ša Zupa­na, Jorie Gra­ham i Katji Gore­čan. Jego utwo­ry lite­rac­kie były publi­ko­wa­ne w Sło­we­nii i USA. Nomi­no­wa­ny do Nagro­dy Lite­rac­kiej Gdy­nia, Wro­cław­skiej Nagro­dy Poetyc­kiej Sile­sius, zdo­byw­ca wraz z Kata­ri­ną Šala­mun-Bie­drzyc­ką Nagro­dy im. Wisła­wy Szym­bor­skiej za prze­kład wier­szy Uro­ša Zupa­na.