Zapowiedź z Biura / Jakub PSZONIAK: lorem ipsum

24 paź­dzier­ni­ka 2022 roku w Biu­rze Lite­rac­kim uka­że się nowy tom wier­szy Jaku­ba Pszo­nia­ka zaty­tu­ło­wa­ny lorem ipsum. To kolej­na książ­ka z ubie­gło­rocz­ne­go pro­jek­tu Dru­ga książ­ka wier­szem.

lorem ipsum to dru­gi po Chy­ba na pew­no z 2019 roku tom poetyc­ki Jaku­ba Pszo­nia­ka wyda­ny w Biu­rze Lite­rac­kim w ramach pro­jek­tów wydaw­ni­czych towa­rzy­szą­cych festi­wa­lo­wi Sta­cja Lite­ra­tu­ra (dotąd odby­wał się on w Stro­niu Ślą­skim, od tego roku umiej­sco­wi się w Koło­brze­gu). Autor wcze­śniej był tak­że lau­re­atem Poło­wu i pra­cow­ni Pierw­sza książ­ka wier­szem.

Jak zauwa­ża­ją kry­ty­cy, któ­ry mie­li już oka­zję poznać lorem ipsum, w książ­ce tej miesz­ka­ją­cy w Byto­miu Jakub Pszo­niak mie­rzy się z realia­mi póź­ne­go kapi­ta­li­zmu, kate­go­ria­mi lokal­no­ści i wspól­no­to­wo­ści, a tak­że spo­łecz­nej odpo­wie­dzial­no­ści sztu­ki. W uję­ciu Jaku­ba Sęczy­ka wiersz Pszo­nia­ka to „labo­ra­to­rium, w któ­rym moż­na testo­wać róż­ne poten­cjal­no­ści, zanim jesz­cze się wyda­rzy­ły czy pomi­mo tego, że się wyda­rzy­ły”.

„Pora­ża mnie ta książ­ka nie­by­wa­łą gęsto­ścią zde­rzeń i kon­tra­stów – jej czy­ste, szla­chet­ne, nie­ska­la­ne zaan­ga­żo­wa­nie bije w pust­kę, w ‘nic’ poza sło­wem, kul­tu­rą, przy­ję­tą wśród poetów wraż­li­wo­ścią, poza wia­rą w moż­li­wość upo­rząd­ko­wa­nia świa­ta” – zauwa­ża Karol Mali­szew­ski i doda­je: „Pszo­niak zna­lazł wła­sny idiom na wykłó­ca­nie się z syfem tego świa­ta, na cier­pli­we punk­to­wa­nie jego ‘huma­ni­stycz­nych’ sła­bo­ści”.

Sam poeta w roz­mo­wie z Jaku­bem Sęczy­kiem posze­rza kate­go­rię zaan­ga­żo­wa­nia o nie­ro­ze­rwal­ny zwią­zek pry­wat­ne­go i poli­tycz­ne­go oraz natu­rę zła: „Zale­ża­ło mi na tym, żeby w tej książ­ce poli­tycz­ne pisa­ło się przez pry­wat­ne, a pry­wat­ne czy­ta­ło się przez spo­łecz­ne. Prze­moc jest nie­ste­ty jed­nym z moto­rów świa­ta. To imma­nent­na siła, choć dyk­to­wa­na prze­cież wolą. Natu­ra zła – a prze­moc jest jej prze­ja­wem – to pro­blem, z któ­rym filo­zo­fia mie­rzy się od swe­go począt­ku”.

Jakub Pszo­niak to pol­ski poeta i gra­fik. Stu­dio­wał filo­zo­fię i socjo­lo­gię. Jest lau­re­atem Wro­cław­skiej Nagro­dy Poetyc­kiej Sile­sius w kate­go­rii debiut roku za tom Chy­ba na pew­no. Był nomi­no­wa­ny rów­nież do Nagro­dy Poetyc­kiej im. Kon­stan­te­go Ilde­fon­sa Gał­czyń­skie­go. Publi­ko­wał w cza­so­pi­smach nauko­wych i lite­rac­kich. Współ­or­ga­ni­zo­wał sce­nę lite­rac­ką festi­wa­lu Slo­tArt.

Pszo­niak jest rów­nież auto­rem wybo­ru wier­szy Miro­na Bia­ło­szew­skie­go Z dnia robię noc. Według Joan­ny Muel­ler jego oso­bi­stą twór­czość łączy z war­szaw­skim poetą: „inter­wen­cyj­ność poezji, czy­li etycz­ne nakie­ro­wa­nie este­ty­ki na to, co zda­rza się w świe­cie oraz w języ­ku tu i teraz, zabie­ra­nie gło­su w spra­wach spo­łecz­no-poli­tycz­nych, ale tak, żeby pry­wat­ny głos poetyc­ki oca­lić przed sztam­po­wo­ścią mowy gazet, ser­wi­sów i sztan­da­rów”.