Zapowiedź z Biura / Najat El HACHMI: Ostatni patriarcha

Wkrót­ce w Biu­rze Lite­rac­kim uka­że się kata­loń­ska femi­ni­stycz­na powieść Ostat­ni patriar­cha Najat El Hach­mi, autor­ki o maro­kań­sko-hisz­pań­skich korze­niach. Książ­kę prze­ło­ży­ła Anna Sawic­ka.

Wkrót­ce w Biu­rze Lite­rac­kim uka­że się kata­loń­ska femi­ni­stycz­na powieść „Ostat­ni patriar­cha” Najat El Hach­mi, autor­ki o maro­kań­sko-hisz­pań­skich korze­niach. Książ­kę prze­ło­ży­ła znaw­czy­ni pro­zy kata­loń­skiej Anna Sawic­ka. To kolej­na publi­ka­cja z serii „Nowy euro­pej­ski kanon lite­rac­ki”, któ­ra uzy­ska­ła dofi­nan­so­wa­nie w pro­gra­mie Unii Euro­pej­skiej – Kre­atyw­na Euro­pa. W jej ramach w 2022 roku opu­bli­ko­wa­nych zosta­nie sie­dem ksią­żek. W latach 2023 i 2024 uka­że się kolej­nych czter­na­ście tytu­łów. Najat El Hach­mi odwie­dzi Pol­skę we wrze­śniu pod­czas festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki 27 w Koło­brze­gu.

„Ostat­ni patriar­cha” to usy­tu­owa­na w Kata­lo­nii powieść, któ­ra opo­wia­da histo­rię tytu­ło­we­go ostat­nie­go patriar­chy pew­nej muzuł­mań­skiej rodzi­ny. Rze­czy­wi­stość widzi­my ocza­mi jego cór­ki, któ­ra podej­mu­je pró­bę zro­zu­mie­nia, co uczy­ni­ło jej ojca tak bru­tal­nym i despo­tycz­nym czło­wie­kiem. Powieść uka­zu­je ich trud­ną rela­cję oraz dwie kon­tra­sto­we bio­gra­fie – kon­fron­tu­je ze sobą, jak­że odmien­ne, histo­rie życia człon­ków jed­nej rodzi­ny. El Hach­mi kon­stru­uje współ­cze­sną baśń kwe­stio­nu­ją­cą usta­lo­ne role kobie­ce w kul­tu­rze muzuł­mań­skiej, by wyra­zić swój bunt i zaak­cen­to­wać koniecz­ność zmian. Jej książ­ka to moc­ny głos prze­ciw­ko wła­dzy i prze­mo­cy zwią­za­nej z patriar­cha­tem.

Ame­ry­kań­ska badacz­ka hisz­pań­skiej pro­zy kobie­cej Rosa Rull stwier­dza, że: „Najat El Hach­mi w ‘Ostat­nim patriar­sze’ por­tre­tu­je skom­pli­ko­wa­ne rela­cje mię­dzy ojca­mi i cór­ka­mi w rodzi­nach imi­granc­kich współ­cze­sne­go kata­loń­skie­go spo­łe­czeń­stwa. Autor­ka wyko­rzy­stu­je wła­sny głos jako imi­grant­ki, by wpi­sać powieść we współ­cze­sny dys­kurs doty­czą­cy oby­wa­tel­stwa, aby móc wyobra­zić sobie spo­łecz­ność, w któ­rej maro­kań­ska imi­grant­ka może wypo­wia­dać się peł­nym gło­sem jako w peł­ni zin­te­gro­wa­na z kata­loń­skim spo­łe­czeń­stwem jed­nost­ka”. Z kolei według Bár­ba­ry Cer­ra­to Rodrígu­ez pra­ce El Hach­mi: „Uka­zu­ją życie jako cią­gły pro­ces tłu­ma­cze­nia i media­cji pomię­dzy kul­tu­ra­mi”.

Najat el Hach­mi jest powie­ścio­pi­sar­ką o maro­kań­sko-hisz­pań­skich korze­niach. Stu­dio­wa­ła ara­bi­sty­kę na Uni­wer­sy­te­cie w Bar­ce­lo­nie. W 2004 roku opu­bli­ko­wa­ła oso­bi­sty esej opo­wia­da­ją­cy o wła­snym doświad­cze­niu wie­lo­kul­tu­ro­wo­ści oraz zagad­nie­niach zwią­za­nych z pro­ble­ma­mi inte­gra­cji imi­gran­tów z kul­tu­rą kata­loń­ską. To lau­re­at­ka wie­lu pre­sti­żo­wych nagród lite­rac­kich, takich jak: Nagro­da Ramo­na Llul­la, Prix Ulys­se, Pre­mio Nadal, jest rów­nież fina­list­ką Prix Médi­ter­ra­née Étran­ger. „Ostat­ni patriar­cha” został prze­tłu­ma­czo­ny na wie­le języ­ków, w tym: angiel­ski, fran­cu­ski, wło­ski, por­tu­gal­ski, turec­ki, rumuń­ski i arab­ski.

Anna Sawic­ka to ibe­ryst­ka, redak­tor­ka i tłu­macz­ka. Wykła­da na Uni­wer­sy­te­cie Jagiel­loń­skim w Kra­ko­wie. Przez pięć lat była lek­tor­ką języ­ka pol­skie­go i wykła­dow­czy­nią lite­ra­tu­ry pol­skiej na Uni­wer­sy­te­cie Bar­ce­loń­skim. Opu­bli­ko­wa­ła „Dro­gi i roz­dro­ża kul­tu­ry kata­loń­skiej” oraz „Paryż – Bar­ce­lo­na – Sit­ges. Moder­ni­stycz­ny genius loci w Kata­lo­nii z per­spek­ty­wy San­tia­go Rusi­ño­la”. Reda­gu­je „Stu­dia Ibe­ry­stycz­ne”. Za prze­kład „Gło­sów Pama­no” Jau­me Cabrégo zosta­ła uho­no­ro­wa­na nagro­dą Insty­tu­tu Ramo­na Llul­la za naj­lep­szy prze­kład z lite­ra­tu­ry kata­loń­skiej w 2014 roku. Tłu­ma­czy­ła m.in. Jau­me Cabrégo, Edu­ar­da Men­do­zę, Alber­ta San­che­za Piño­la, Llu­isa-Anto­na Bau­le­na­sa, Ramo­na Llul­la, Pere Cal­der­sa, Javie­ra Tomeo.