Zapowiedź z Biura / Wybór wierszy laureata Nagrody Nike

6 mar­ca do księ­garń w całej Pol­sce tra­fi nowa książ­ka ubie­gło­rocz­ne­go lau­re­ata Nagro­dy Lite­rac­kiej Nike Jerze­go Jar­nie­wi­cza. Bagaż, wyda­ny w Biu­rze Lite­rac­kim, z któ­rym autor zwią­za­ny jest już od ćwierć wie­ku, to przede wszyst­kim sześć­dzie­siąt pięć naj­waż­niej­szych wier­szy wybra­nych i na nowo opra­co­wa­nych przez same­go poetę.

6 mar­ca do księ­garń w całej Pol­sce tra­fi nowa książ­ka ubie­gło­rocz­ne­go lau­re­ata Nagro­dy Lite­rac­kiej Nike Jerze­go Jar­nie­wi­cza. Bagaż, wyda­ny w Biu­rze Lite­rac­kim, z któ­rym autor zwią­za­ny jest już od ćwierć wie­ku, to przede wszyst­kim sześć­dzie­siąt pięć naj­waż­niej­szych wier­szy wybra­nych i na nowo opra­co­wa­nych przez same­go poetę. Oprócz tego w książ­ce znaj­dą się dwa prze­kro­jo­we posło­wia napi­sa­ne przez Kac­pra Bart­cza­ka i Joan­nę Orską. Całość uzu­peł­ni nie­pu­bli­ko­wa­ny dotąd w żad­nej z ksią­żek wiersz Sta­ir­way to Heaven. Autor­ką okład­ki książ­ki – podob­nie jak okład­ki wyda­ne­go nie­daw­no wybo­ru inne­go lau­re­ata Nike: Euge­niu­sza Tka­czy­szy­na-Dyc­kie­go Ina­czej nie będzie – jest Marian­na Szty­ma.

Całość zbio­ru Jar­nie­wi­cza roz­po­czy­na gru­pa Wier­szy z ubie­głe­go wie­ku pocho­dzą­cych z czte­rech ksią­żek, jakie Jerzy Jar­nie­wicz opu­bli­ko­wał pomię­dzy 1984 a 1995 rokiem. Potem nastę­pu­je gru­pa wier­szy – w kil­ku przy­pad­kach w popra­wio­nych przez auto­ra wer­sjach – wybra­nych z ośmiu kolej­nych ksią­żek poetyc­kich, któ­re uka­za­ły się już w Biu­rze Lite­rac­kim: naj­pierw w Legni­cy, potem we Wro­cła­wiu i Stro­niu Ślą­skim. Naj­licz­niej repre­zen­to­wa­ny tom – z dzie­się­cio­ma tek­sta­mi – to Woda na Mar­sie z 2015 roku. Autor wybrał nie tyl­ko swo­je ulu­bio­ne wier­sze, ale tak­że te, któ­re świet­nie wypa­da­ły w trak­cie For­tów, Por­tów i Sta­cji Lite­ra­tu­ra. W tym Pro­sty wiersz o miło­ści z tomu Maki­jaż, owa­cyj­nie przy­ję­ty zarów­no w 2010 roku, jak i pod­czas ostat­nie­go wro­cław­skie­go festi­wa­lu Biu­ra w 2015 roku. Bez­po­śred­nim pre­tek­stem do wyda­nia książ­ki jest zbli­ża­ją­ca się 65. rocz­ni­ca uro­dzin auto­ra.

„Upra­wia­na przez Jar­nie­wi­cza wywro­to­wa nostal­gia zda­je się bar­dzo potrzeb­na, bo w tym świe­cie zni­ka się nader szyb­ko” – napi­sał w lau­da­cji wygło­szo­nej przy oka­zji wrę­cze­nia Nike pro­fe­sor Prze­my­sław Cza­pliń­ski. „Znik­nę­ła Łódź włó­kien­ni­cza, znik­nę­ły łódz­kie kina, wkrót­ce ‘będą pry­wa­ty­zo­wa­li pta­ki’, a potem ‘będą gro­dzić nie­bo’. Wier­sze Jar­nie­wi­cza wychwy­tu­ją jed­nak róż­ne rodza­je zni­ka­nia: autor odno­to­wu­je zachłan­ność kapi­ta­li­zmu, ale potra­fi z empa­tią przy­po­mnieć ludzi publicz­nie zawsty­dzo­nych. W dzi­siej­szym świe­cie, jak poka­zu­je Jar­nie­wicz, daw­ną fizycz­ną agre­sję może zastą­pić zawsty­dza­nie. Dla­te­go gra­ni­cę wyzna­cza­ną cia­łu przez wstyd autor prze­kra­cza wier­szem – bio­rąc na sie­bie wstyd cudzy”.

Jerzy Jar­nie­wicz to poeta, tłu­macz, kry­tyk lite­rac­ki. Jest auto­rem pięt­na­stu ksią­żek ese­istycz­nych i kry­tycz­no­li­te­rac­kich, m.in. Lista obec­no­ści (2007, nomi­na­cja do Lite­rac­kiej Nagro­dy Nike) i Od pie­śni do sko­wy­tu (2008). Opu­bli­ko­wał dwa­na­ście zbio­rów wier­szy, ostat­nio Na dzień dzi­siej­szy i chwi­lę obec­ną (2012, nomi­na­cja do Wro­cław­skiej Nagro­dy Poetyc­kiej Sile­sius), Woda na Mar­sie (2015, nomi­na­cja do Sile­siu­sa), Puste noce (2017), za któ­re otrzy­mał Sile­siu­sa dla naj­lep­szej książ­ki roku, oraz Mon­do cane (2021) wyróż­nio­ne Nagro­dą Lite­rac­ką Nike. Jest też lau­re­atem Nagro­dy im. Julia­na Tuwi­ma (2022). Opra­co­wał anto­lo­gie: Sześć poetek irlandz­kich (2012), Poet­ki z Wysp (2015, z Mag­dą Hey­del) i 100 wier­szy wypi­sa­nych z języ­ka angiel­skie­go (2018). Miesz­ka w Łodzi.