Pernambuco
Obszerny wybór tekstów jednego z najwybitniejszych żyjących poetów czeskich z wnikliwym posłowiem tłumacza Leszka Engelkinga. Poezja Wernischa – żywiołowa, rozbuchana wyobraźniowo i językowo, gotowa do improwizacji, plebejska i młodzieńczo prowokacyjna – jest zarazem poezją kultury: roi się w niej od aluzji literackich i plastycznych, parodii, pastiszów i innych „przekradów”. Tom rozpoczyna się kilkoma poetyckimi „końcami świata”, a później napięcie tylko rośnie. Jednak apokaliptyczna rzeczywistość według Wernischa to spektakl raczej buffo, krojony na modłę karnawału czy kukiełkowychwygłupów – świat widziany „na odwyrtkę”, odbity w sowizdrzałowym zwierciadle, a przez to bliższy czytelnikowi, bardziej ludzki.
Jak słońce zgasło
Koniec świata
Wisielcy
Już nadchodzą!
Ostatni dzień
Sąd ostateczny
Herbata
[Leniwa służko, ogień już zgasł]
Cmentarz objazdowy
Słoneczko świeci
[Brody umarłych rosną jak chwasty]
[Kiedy umrę]
[To całkiem łatwe]
W zakolu rzeki
Wspomnienie
[Na balkonie mókł stolik]
[Zapalają się latarnie]
Psa by z domu nie wypędził
Po latach w B
Knajpa przy drodze
Już dawno
Widmo
[Tylko na chwilę]
Kołysanka
Poczekalnia
Po stole pełźnie
Z Biblii
Noc poślubna
Ogród
Zima
Okręty
Nikczemnica
Łajba
Miłość na cmentarzu
Kiełbaski Květenskiego o arcysubtelnym smaku
Śmierć umarłym!
Zwyciężył księżyc?
Historia prawdziwa
To już tyle lat
Fajka w pożółkłych zębach
Rozrzucona słoma
Stój
Liścik
A kiedyś
Tego wieczora
Tę drogę znam
Raymond leżał na swojej pryczy
Orkiestra dęta
Mrugająca lalka
W parku
Oddali mi płaszcz
Arabska kapela
Nawalony
Ty, która patrzysz
Ale dziwny mamy dzisiaj dzień
Tak tylko
Zwierz
[Opowiadacz kawałów jest już daleko]
Wyobraź sobie
Robić wiersze
Walizka
Poeta
W jesiennych knajpach
Ciche miasto
Jeśli ot tak wrócę
Słyszałem piosenkę
Matka stoi przy desce do prasowania
O
Tarot
Mężczyzna z walizką
Słońce zajączkowało
[W metalowym pudełku z pagodą]
Klucz
Kulawa Anička
Piękny dzień, deszczowy, proszę
Statek wycieczkowy
Pernambuco
W dżungli
Ci ludzie
Dworzec w Berdyczowie
Kiedy w lesie jest dużo grzybów
[Przyleciała kulka]
Wujek Jan opowiadał
[Chodziłem pośród drzew]
Cudzoziemcy
Drzwi otworzyło mu dziecko
Potok
Sad
Tu prowadził pastuch stado
[Łódka]
[Policzek przytulony]
Śnieg, który napadał w nocy
Ogień
Leśny duch
Powiedział Yün-men mnichom
I powiedział Yün-men
Potem Yün-men ciągnął
Pewnego razu mistrz Kadō wyszedł ot tak
Mistrz Kadō zdjął
[Przerębla wyrąbana w lodzie]
Droga
Leśny bóg
Rzeczna bogini
Wiatr się zerwał i wzbił się piasek i kurz
Demon
Kukiełki
[Kacperka się, dzieci, nie bójcie]
[No więc, dzieci, to jest Kacperek]
Kacperek
Kukiełki
[Śnieg w Betlejem wszędzie]
[Im wyżej się wspinamy]
Magik
Cecylia
Bidet nagle się zachwiał
[ONA]
Ograny
Praga Bubny
W nocnej Pradze
Na górnym rynku
[Dni mijają]
Posłowie (Leszek Engelking)
W tomie Pernambuco pisarz po raz kolejny prowadzi grę z czytelnikiem, chętnie mistyfikuje, sprowadza na fałszywy trop. Okrętuje go na statek, którego kapitan sam nie wie, dokąd dopłynie. Jedno jest jednak pewne. Jego rejs zostanie uwieczniony w tysiącu form, przy czym żadne z nich nie będą identyczne. Poprzez takie łączenie rzeczywistego i nierzeczywistego Wernisch w żaden sposób nie zdradza czytelnika. Wręcz przeciwnie, zaprasza go do nowej formy świata poetyckiego, którego styl jest niezastąpiony na współczesnym czeskim polu literackim.
Libor Staněk
Mimo dwóch obfitości środków wyrazu teksty Wernischa mają jasny wspólny mianownik. Niezależnie od tego, czy pisze dłuższe, prozaizujące fragmenty, czy wyciąga z rękawa zenowe miniatury; czy z zachwytem obserwuje niepozorne ruchy małych ludzi późnego renesansu, czy też obserwuje zdecydowane kroki odkrywców nowych lądów, którzy jakby żywcem wyszli ze stron Miliona Marco Polo; niezależnie od tego, czy inspiruje się tradycją dada, ekspresjonizmem, czy też późniejszą awangardą – zawsze wychodzą z tego fundamentalne napięcia między groteską i melancholią, komedią i tragedią, powagą i parodią, snem i rzeczywistością. A więc model romantyczny: ja przeciwko światu.
Radim Kopáč
Znajomy, nostalgiczny świat minionego, świat fanfarońskich opowieści i banalnych wycinków pełen jest coraz wyraźniejszej tęsknoty, gęstniejącej ironii oraz, przede wszystkim, niepewności egzystencjalno-bilansowej. Poeta coraz mocniej mierzy się z przeszłością.
Laudacja komisji nagrody Litera
Twórczość Wernischa, autora obdarzonego własnym, rozpoznawalnym na pierwszy rzut oka stylem, a może raczej różnymi, ale zawsze wyrazistymi stylami, pełna jest powracających nieustannie motywów (...), wzajemnych nawiązań i pogłosów, a więc już przy powierzchownym oglądzie układa się w wyraźną, koherentną całość. A przecież jest to zarazem twórczość bardzo zróżnicowana wewnętrznie, oferująca czytelnikom niezwykle szeroką paletę barw: mocno ewoluuje w czasie, wciąga w swoją orbitę coraz to inne elementy, zaskakuje ciągłą zmianą tonu, przesuwaniem akcentów, nowymi rekwizytami poetyckimi i nową scenerią.
Leszek Engelking
Teksty i materiały o książce w biBLiotece
- PREZENTACJE KSIĄŻEK Pernambuco Prezentacja książki Ivana Wernischa Pernambuco.
- POEZJE Pernmambuco Fragment książki Ivana Wernischa Pernambuco, w tłumaczeniu Leszka Engelkinga, która ukazała się w Biurze Literackim 25 stycznia 2021 roku, a w wersji elektronicznej 2 sierpnia 2021 roku.
- NOTKI I OPINIE Trzy opinie o książce Pernambuco Komentarze Libora Staněka i Radima Kopáča oraz fragment laudacji komisji nagrody Litera, w opracowaniu Zofii Bałdygi, towarzyszące wydaniu książki Pernambuco, w tłumaczeniu Leszka Engelkinga, która ukazała się w Biurze Literackim 25 stycznia 2021 roku.
- ESEJE Pchli teatrzyk, teatr cieni, teatr marionetek Szkic Leszka Engelkinga, towarzyszący wydaniu książki Pernambuco, w tłumaczeniu Leszka Engelkinga, która ukazała się w Biurze Literackim 25 stycznia 2021 roku.
- o książce Łączenie końca z początkiem Wypowiedzi Ivana Wernischa w opracowaniu Zofii Bałdygi, towarzyszące wydaniu książki Pernambuco, w tłumaczeniu Leszka Engelkinga, która ukazała się w Biurze Literackim 25 stycznia 2021 roku.
- zapowiedzi książek Pernambuco (2) Fragment zapowiadający książkę Ivana Wernischa Pernambuco, w tłumaczeniu Leszka Engelkinga, która ukaże się w Biurze Literackim 25 stycznia 2021 roku.
- zapowiedzi książek Pernambuco Fragment zapowiadający książkę Ivana Wernischa Pernambuco, w tłumaczeniu Leszka Engelkinga, która ukaże się w Biurze Literackim 25 stycznia 2021 roku.