Wielkie, pobrudzone, zachwycone zwierzę
Książka Wielkie, pobrudzone, zachwycone zwierzę to autorski wybór wierszy Jarosława Iwaszkiewicza dokonany przez Jacka Dehnela. Wybrane wiersze odsłaniają literacką ambiwalencję Iwaszkiewicza. Są to utwory błyskotliwe i rytmiczne, lecz już w pierwszych wierszach w ten pejzaż wkracza śmierć – czarny rycerz „w masce, w czarnym płaszczu, z kosą w dłoni”. Dehnel zdecydował się na subiektywne wskazanie najpiękniejszych, nieoczekiwanych i odstających od poetyki autora wierszy.
Proverbium
Ogrodniczki
Indes galantes
Żywoty
Degeneracja
To
Henri Rousseau
Skąd widzieliśmy Tatry
L’amour cosaque
Wiosna
Bilety tramwajowe
[Chodzę. Chodzę. Chodzę]
[Gdy stopnieją już śniegi, to pomiędzy trawą]
Quintin Matsys
Świt jesienny
Na wydobycie pancernika "Gneisenau"
[Pióro strzaskane, ale jeszcze pisze]
[Byłeś samym ciałem]
[Lasy opadły]
[Coraz ciszej, jesień, wrzesień]
[Florencja. Mgła]
Wiedeń
[Iksa – znałem]
[Zamykam okno]
[Szczęście – że widzisz niebieski kubek]
[Przypatrz się]
[Pytała się mgła mgły]
Bitwa morska
Wrzesień
[Pensée – z dwoma ee]
Piosenka zimowa
Wielkie safari
Pokój w hotelu
[Zbudziłem się w nocy]
Sano di Pietro
Rozmowa psa z wołem
[Nie rzucam monet do fontanny Trevi]
[Co puszczyki robią w dzień?]
Gra I
Gra III
[Prawdziwa pogoda pod pękiem paproci]
Wiersz
Rzeczy
Książka kucharska prababki
Doktor Iwaszkiewicz i Mister Parnasista [Jacek Dehnel]
Nie chciałabym (...) upatrywać w Iwaszkiewiczu jedynie poety przesiąkniętego zwątpieniem i smutkiem. Nie wydaje mi się również, aby jego poetyckie wojaże były mniej wartościowe od bieglejszych w sztuce szermierki słownej poetów. Wszelkie sprzeczności obecne w jego utworach czynią je zarazem bardziej ludzkimi. Nie jest to typ poezji majestatycznej i rozświetlającej drogę, ale poezji, która sprawia, że czytamy samych siebie - wątpiących, zagubionych, czasem szczęśliwych, a czasem niepewnych. Dlatego "mój Iwaszkiewicz" to przede wszystkim piewca wolności, który uparcie rezygnując z jednoznacznych odpowiedzi oferuje w zamian nieograniczoną swobodę wyboru spośród nieskończonej liczby możliwości.
Magdalena Brzęczek
Ideą przewodnią selekcji, jakiej dokonał Dehnel, wydaje się być wskazanie miejsc nieciągłości i zerwania, kiedy poeta-Iwaszkiewicz szamocze się w różnych, mniej lub bardziej krępujących ruchy, literackich kostiumach, podobny w tym trochę do Iwaszkiewicza-człowieka, zastygającego w kolejnych egzystencjalnych pozach, aby sprostać wymaganiom swoich trudnych czasów. (...) Iwaszkiewicz w wyborze Dehnela nie daje się przyszpilić literackim komunałom, które zamknęłyby go w takiej lub innej krytycznoliterackiej szufladzie, tutaj jest to autor nieprzerwanie poszukujący wyjścia, nie tylko z pułapki czasu i miejsca, ale także z pułapki formy.
Paweł Zając
Najbardziej interesującymi elementami tego zbioru są dwa cykle poetyckie: "Skąd widzieliśmy Tatry", w którym autor formułuje "plan" sonetów o Tatrach widzianych z różnych perspektyw oraz "L’amour cosaque", będący opisem silnej miłości zakończonej z powodu nastania jesieni. Podmiot liryczny tych wierszy jest egotykiem otoczonym wyłącznie przyjemnymi wydarzeniami, które z perspektywy całej ludzkości są błahe. Ją interesują elementy ukryte, zdominowane przez ciemność, a nie różnobarwne krajobrazy.
Przemysław Koniuszy
Teksty i materiały o książce w biBLiotece
- ESEJE Każde zwierzę chce mieć swój pomnik Recenzja Przemysława Koniuszego z książki Wielkie, pobrudzone, zachwycone zwierzę Jarosława Iwaszkiewicza w wyborze Jacka Dehnela.
- ESEJE Jarosław Iwaszkiewicz, Wielkie, pobrudzone, zachwycone zwierzę Recenzja Pawła Kozioła z książki Wielkie, pobrudzone, zachwycone zwierzę Jarosława Iwaszkiewicza w wyborze Jacka Dehnela, która ukazała się w marcu 2013 roku w dwutygodnik.com.
- ESEJE Jacek czyta Jarosława Recenzja Michała Szymańskiego z książki Wielkie, pobrudzone, zachwycone zwierzę Jarosława Iwaszkiewicza, która ukazała się 3 marca 2013 roku w Tygodniku Powszechnym.
- KOMENTARZE Przodownica Nimfa, przodownik Tryton Komentarz Jacka Dehnela do wiersza Na wydobycie pancernika „Gneisenau” Jarosława Iwaszkiewicza, towarzyszący premierze książki Wielkie, pobrudzone, zachwycone zwierzę, wydanej w Biurze Literackim 14 lutego 2013 roku.
- ESEJE Poezja skrajności i skrajnej wolności Recenzja Magdaleny Brzęczek z książki Wielkie, pobrudzone, zachwycone zwierzę Jarosława Iwaszkiewicza w wyborze Jacka Dehnela.
- ESEJE Próby Jarosława Iwaszkiewicza Recenzja Pawła Zająca z książki Wielkie, pobrudzone, zachwycone zwierzę Jarosława Iwaszkiewicza w wyborze Jacka Dehnela.
- POEZJA POLSKA OD NOWA Wielkie, pobrudzone, zachwycone zwierzę Fragmenty książki Jarosława Iwaszkiewicza Wielkie, pobrudzone, zachwycone zwierzę w wyborze Jacka Dehnela, wydanej w Biurze Literackim 14 lutego 2013 roku.